Cạnh tranh không lành mạnh trong kinh doanh xăng dầu |
Ông Mai Văn Chiến, Giám đốc Công ty Xăng dầu Tây Nam Bộ cho biết, qua kiểm tra tổng thể các đại lý kinh doanh xăng dầu gần đây, có tới 57% cửa hàng xăng dầu vi phạm các quy định hiện hành. Trong đó các thủ đoạn phổ biến vẫn là dùng mức thù lao cao để giành giật hệ thống bán hàng, hay các hành vi đong thừa bán thiếu, pha màu xăng còn tiếp diễn khắp nơi.
Hiện chỉ có 2 đơn vị gồm Tổng công ty Xăng dầu VN (Petrolimex) và Công ty Dầu khí Sài Gòn (Saigon Petro) là có hệ thống đại lý trực tiếp, các đơn vị còn lại chỉ bán hàng thông qua các tổng đại lý. Do vậy, tình trạng các tổng đại lý chậm thanh toán và cố tình chiếm dụng vốn của các công ty xăng dầu đầu mối đang diễn ra tràn lan. Phổ biến nhất phải kể đến “chiêu thức” nhận hàng của đơn vị này nhưng lại chào bán vào hệ thống đại lý của đơn vị khác bằng cách sử dụng mức thù lao (tính theo giá bán) hấp dẫn hơn, nhằm chèo kéo khách hàng, làm rối loạn hệ thống phân phối.
Quyết định 0676 ngày 31/5/2004 của Bộ Thương mại và công văn 814 số ra ngày 11/5/2004 của Petrolimex quy định, giá bán cho các đại lý được hình thành trên nguyên tắc: giá giao = giá bán lẻ (vùng 1 hoặc vùng 2) - thù lao - chi phí vận chuyển và chi phí khác. Nhưng các đơn vị cạnh tranh “lách luật” và nhằm vào kênh bán trực tiếp. Nếu đơn vị nào chào giá cao hơn đối thủ khoảng 10-30 đồng/lít là bị “chia sẻ” khách hàng và thị phần ngay. Năm 2004, xí nghiệp bán lẻ của Công ty Xăng dầu Khu vực 2 đã mất 4 đại lý, khách hàng Hualon, Fujitsu của công ty bị Petechim và Petec cạnh tranh với mức giá thấp hơn.
Theo giới chuyên môn, “cuộc chiến” của các tổng đại lý biến tướng dưới nhiều hình thức khiến các đầu mối xăng dầu không thể kiểm soát được. Các đầu mối chỉ quan tâm đến lượng hàng mà tổng đại lý nhận khỏi kho và thanh toán, chứ không kiểm soát lượng hàng này được đưa về khu vực, thị trường nào và tiêu thụ ra sao. Do vậy đã xuất hiện tình trạng, nhiều tổng đại lý không có đủ điều kiện (như thiếu số lượng đại lý, thiếu kho, thiếu nhân sự...) nhưng khai gian, ký hợp đồng với nhiều đầu mối để đầu cơ, gây sốt ảo cho thị trường.
Không ít tổng đại lý của một số công ty thành viên thuộc Petrolimex cũng chơi trò “mượn đầu heo nấu cháo”, treo biển hiệu Petrolimex nhưng chính sách bán hàng (thù lao, thời hạn, định mức nợ...) của tổng đại lý và công ty thành viên cùng địa bàn ở một số thời điểm lại khác nhau, làm ảnh hưởng đến hệ thống đại lý của một số công ty trong ngành.
Tổng đại lý Thành Lễ của Công ty Xăng dầu Khu vực 2 nhiều lúc cho đại lý mức thù lao cao hơn 20-30 đồng/lít so với mức mà Công ty Sông Bé giao cho các đại lý (mặc dù cả hai cùng treo biển hiệu Petrolimex). Có đại lý treo biển Petrolimex nhưng bán xăng A83 (doanh nghiệp tư nhân Thanh Xuân ở Đắk Nông). Nhiều cửa hàng xăng dầu và đại lý của Công ty TNHH Hoàng Phương, tỉnh Vĩnh Long không treo biển hiệu của Petrolimex nhưng lại nhận hàng từ nguồn của Petrolimex.
Do sợ mất khách hàng, các công ty bán hàng qua tổng đại lý chưa kiên quyết yêu cầu các tổng đại lý kinh doanh nghiêm túc, sòng phẳng.
(Theo Người Lao Động)