Láp ráp xe máy ở khu công nghiệp Vĩnh Phúc |
Tỉnh Bến Tre quy định: “Ngoài việc được hưởng các chính sách theo quy định của Chính phủ, các dự án đầu tư dạng BOT, BTO, BT sẽ được tỉnh miễn thuế thu nhập doanh nghiệp thêm 4 năm và được giảm 50% thuế trong 9 năm tiếp theo”.
Quảng Nam áp dụng thuế suất thấp hơn quy định của Nhà nước khoản 3-10% trong thời hạn 3 năm. Hà Tĩnh thì tăng thời gian miễn tiền thuê đất 7-13 năm; tăng thời gian giảm tiền thuê đất 5 năm hoặc cả “đời” dự án. Mạnh tay hơn, Phú Yên đưa ra quy định "Sau khi hết thời hạn được miễn, giảm theo quy định của Chính phủ, Nhà đầu tư được giảm 50% tiền thuê đất từ 8-20 năm". Thậm chí, tỉnh Nghệ An còn tăng thời gian miễn tiền thuê đất 10 năm cho các dự án đầu tư vào TP Vinh, Thị xã Cửa Lò, miễn thêm 20 năm tiền thuê đất cho các dự án đầu tư tại vùng đồng bằng. Vĩnh Phúc miễn 100% thuế đất vùng khó khăn.
Tỉnh Bình Định dùng ngân sách tỉnh hỗ trợ 100% thuế thu nhập doanh nghiệp những năm đầu thực hiện dự án trong lĩnh vực du lịch, hỗ trợ 50% thuế thu nhập doanh nghiệp 3-30 năm. Với dự án đầu tư nước ngoài: hỗ trợ 100% tiền thuê đất 3-30 năm.
Các tỉnh Gia Lai, Kon Tum, Nghệ An, Thanh Hoá, Lào Cai, UBND tỉnh đều dùng ngân sách hỗ trợ nhà đầu tư thông qua thuế thu nhập doanh nghiệp. Theo các chuyên gia kinh tế, tình trạng “tiền trảm hậu tấu” kiểu này đã diễn ra từ những năm 1999, đã được chấn chỉnh, nhưng vài năm gần đây lại tái diễn.
Theo thống kê của Bộ Tài chính, hiện cả nước có 18 tỉnh có quy định không phù hợp về ngân sách, 21 tỉnh đưa ra những quy định “vượt khung” về chính sách đất đai, 11 tỉnh quy định không phù hợp về thuế thu nhập doanh nghiệp, và hầu hết các tỉnh đều ưu đãi về thuế đất ở mức rất cao, tăng thời gian giảm thuế 10-20 năm cho các nhà đầu tư. Các tỉnh còn dùng ngân sách hỗ trợ đầu tư vào các khu công nghiệp địa phương thông qua cấp lại thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng (VAT), tiền thuê đất, hỗ trợ đầu tư.
Chưa có tính toán cụ thể con số thâm hụt ngân sách do các ưu đãi "xé rào" gây ra.
Theo ông Trần Ngọc Ái, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc, linh hoạt trong ưu đãi thì mới thu hút được đầu tư vào những vùng khó khăn. Còn những nơi có điều kiện tốt, như khu công nghiệp Quang Minh thì dù thu thêm phí, doanh nghiệp vẫn đầu tư nhiều.
Từ thực tế đầu tư ở Vĩnh Phúc cho thấy, nếu kéo được doanh nghiệp đầu tư rồi thì khoản ngân sách hỗ trợ sẽ trở nên quá bé, dễ giải quyết. Theo ông Ái, nông nghiệp dù được đầu tư, thúc đẩy mãi vẫn khó thu được 50 triệu đồng/ha, trong khi chỉ 10 ha đất cấp cho tập đoàn Honda đã thu về 600 tỷ đồng/năm. Vậy “thu” lớn hơn gấp nhiều lần “chi”, hoàn toàn bù đắp được khoản thâm hụt. Đấy là chưa tính đến dự án công nghiệp bao giờ cũng kéo các loại hình dịch vụ khác cùng phát triển, tạo giá trị gia tăng.
33 tỉnh “xé rào” gồm: |
Chính nhờ một phần chính sách ưu đãi thu hút đầu tư mà năm 2004, tổng thu ngân sách của tỉnh Vĩnh Phúc đã lên đến 2.400 tỷ đồng, trong khi năm đầu tiên tái lập tỉnh chỉ thu được 89 tỷ đồng.
Cũng theo ông Ái, cần phải có quy định khung có biên độ dao động lớn thì miền Trung mới có nhà đầu tư “ghé mắt” đến.
Ông Nguyễn Văn Hành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho biết, tỉnh muốn “nâng đỡ” vùng cát trắng gió Lào thoát khỏi lạc hậu, nên mới miễn thuế đất vượt quy định của Chính phủ là 20 năm.
Theo ông Vũ Xuân Thuyên, chuyên gia cao cấp Bộ Kế hoạch và đầu tư, 5 năm qua, thực hiện Luật khuyến khích đầu tư trong nước, cả nước đã thu hút 14.094 dự án với tổng vốn 178.673 tỷ đồng. Luật và chính sách như vậy được nước ngoài đánh giá là cởi mở. Trong khi đó, các tỉnh đưa ra ưu đãi khác nhau (thực ra đều lấy tiền từ ngân sách) là tạo tiền đề xấu, biểu hiện không chấp hành pháp luật chung.
Các ưu đãi riêng lẻ cho thấy chính sách khuyến khích của ta không thống nhất, gây cản trở quá trình hội nhập. Bên cạnh đó, cứ kéo dài thời gian giảm thuế thì ngân sách sẽ thâm thủng. Một số chuyên gia khác cho rằng, các tỉnh Bình Dương, Hải Phòng… ưu đãi trong khung quy định của luật vẫn thu hút được đầu tư. Do đó, không thể cứ xé rào, xé luật mãi được.
(Theo Tiền Phong)