Người dân thích gửi nội tệ hơn. |
Chiếm trên 70% thị phần huy động vốn là các ngân hàng thương mại Nhà nước đang tìm mọi cách hấp dẫn khách hàng với mức lãi suất lên tới 0,7-0,72%/tháng. Ngân hàng Công thương VN thực hiện chiến dịch huy động 3.000 tỷ đồng, với giải thưởng là căn hộ cao tầng, hoặc xe ôtô. Ngân hàng ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) thực hiện chính sách trả lãi bậc thang, khách gửi số tiền càng lớn, lãi càng cao. Ngân hàng đầu tư và phát triển VN cũng đang triển khai đợt II phát hành chứng chỉ tiền gửi trung, dài hạn...
Không thể để mất khách, các ngân hàng cổ phần cũng cố gắng đưa ra mức lãi suất cao hơn khoảng 0,72-0,73%/tháng. Techcombank còn thực hiện thưởng thẻ mua hàng. Đông Á lại kết hợp với tặng quà, khách gửi một nơi được rút nhiều nơi. Bắc Á cũng áp dụng hình thức quay số dự thưởng cho người gửi...
Theo các chuyên gia, mặt bằng lãi suất huy động vốn hiện tăng khoảng 0,02% so với tháng trước, và tăng tới 0,2% so với cùng kỳ năm 2002, một mức tăng hiếm có trên thị trường tiền tệ quốc tế. Ông Vũ Viết Ngoạn, Giám đốc Vietcombank cho rằng, lãi suất tăng cao phản ánh nền kinh tế nóng, nhu cầu vốn cho phát triển kinh tế gia tăng và đây là một dấu hiệu tích cực. Ngay từ giữa năm 2002, tăng trưởng tín dụng đã cao hơn tăng trưởng huy động. Luật Doanh nghiệp đã giúp nhiều thành phần tham gia hoạt động kinh tế, nhu cầu về vốn vì thế cũng tăng lên. Với đà phát triển của các khu công nghiệp, khu chế xuất ở các tỉnh thành, nhiều doanh nghiệp chưa có đất nhưng đã vạch ra các kế hoạch để đầu tư và giữ đất. Đặc biệt, hiện có rất nhiều dự án kéo dài 7-10 năm, vốn đầu tư lên tới vài trăm tỷ đồng, bởi thế nhu cầu vay vốn của các doanh nghiệp tăng rất nhanh.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Thanh Bình, Phó giám đốc ngân hàng ACB cho rằng, một số ngân hàng thương mại đã không thể cho vay hết nguồn vốn hiện có nhưng vẫn tiếp tục nâng lãi suất lên, chấp nhận lỗ để không "thua chị kém em". Việc các ngân hàng đang đua nhau mở chi nhánh phòng giao dịch, tăng lãi suất là một cách để họ lôi kéo khách hàng, giành thị phần chứ không hẳn do nhu cầu thực sự về vốn. Theo ông Bình, cuộc đua này làm cho khoảng cách chênh lệch giữa lãi suất cho vay và lãi suất huy động giảm sút, khiến doanh thu của các ngân hàng thấp, ảnh hưởng lớn đến tình hình tài chính. Hay nói cách khác là đang gia tăng rủi ro cho các ngân hàng.
Một chuyên gia trong ngành cũng cảnh báo một thực tế khác là các ngân hàng hiện chỉ căng thẳng vốn trung, dài hạn. Thời hạn vay của các doanh nghiệp thường kéo dài ít nhất 5-7 năm, trong khi người dân chỉ thích gửi tiền 1-2 năm vì sợ biến động lãi suất. Sự trái ngược đó khiến các ngân hàng phải dùng giải pháp gối vụ, lấy vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn. Tuy vậy, từ cuối tháng 2 đến đầu tháng 4, có ngân hàng vẫn thừa hàng nghìn tỷ đồng vốn ngắn hạn, phải đầu tư vào tín phiếu kho bạc nhà nước với lãi suất 6,2-6,25%/năm hoặc tín phiếu ngân hàng nhà nước với lãi suất trên 4,5%/năm, có nghĩa là họ chấp nhận lỗ. Trao đổi với VnExpress, ông Lê Đắc Sơn, Giám đốc VP Bank nhận xét, tình trạng này kéo dài có thể phá vỡ cơ cấu vốn. Theo ông Sơn, cũng cần cảnh giác nguy cơ lạm phát sau này. Bởi trước mắt, lãi suất cho vay khoảng 10% như hiện nay chưa ảnh hưởng đến nền kinh tế, nhưng nếu các doanh nghiệp phải chịu 12-13%, giá hàng hóa có thể đội lên cao hơn.
Dự báo về diễn biến lãi suất trong những tháng tới, các giám đốc ngân hàng đều cho rằng, nó sẽ tiếp tục đứng ở mức cao và còn có xu hướng tăng nhẹ. Nhu cầu huy động vốn trung và dài hạn của các ngân hàng rất quyết liệt. Do đó, lãi suất cao chủ yếu dành cho trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi có thời hạn 2 năm trở lên.
Phong Lan