Trong con mắt của các quan chức chính quyền và lãnh đạo doanh nghiệp Đài Loan, Việt Nam là một thị trường rất gần gũi với họ, nhiều cảng biển, chỉ mất hơn 3 giờ bay và đang ngày càng hấp dẫn đầu tư nước ngoài. Cục trưởng Cục Xúc tiến mậu dịch hải ngoại Đài Bắc Ngô Tân Hoa cho biết, các doanh nghiệp Đài Loan đánh giá rất cao môi trường đầu tư ở Việt Nam.
Một đoàn các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Đài Bắc vừa thực hiện hai chuyến thăm khảo sát thị trường tại Việt Nam và Ấn Độ. Kết quả so sánh cho thấy Việt Nam đạt hầu hết các điểm vượt trội.
Chiến lược đầu tư mới tại Việt Nam
Bất kỳ nền kinh tế nào phát triển cũng phải trải qua 4 giai đoạn. Giai đoạn 1: Phát triển ngành nghề sử dụng nhiều lao động như dệt may, giầy dép... Giai đoạn 2: Thu hút tài chính đi đôi với phát triển công nghiệp chế tạo nhẹ. Giai đoạn 3: Thu hút công nghệ máy móc thiết bị mới. Giai đoạn 4: Thu hút tri thức cho phát triển công nghệ thông tin và sản xuất công nghệ cao.
Giới kinh doanh Đài Loan cho rằng Việt Nam đang ở giữa giai đoạn 2 và 3. Cho đến nay, Đài Loan vẫn đứng đầu danh sách đầu tư trực tiếp (FDI) tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư 7,9 tỷ USD. Nếu vẫn duy trì mức độ này, năm 2007 Đài Loan có thể phải nhường vị trí đứng đầu danh sách cho Mỹ.
Hiện nay tổng vốn đầu tư trực tiếp của Mỹ tại Việt Nam mới đạt 4 tỷ USD. Nhưng trong năm 2007 nếu 3 dự án đầu tư lớn được hoàn tất, tổng vốn FDI của Mỹ sẽ tăng gấp đôi hiện nay, đạt khoảng hơn 8 tỷ USD. Đáng chú ý là các dự án của Mỹ tại Việt Nam chủ yếu thuộc các lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp nặng và du lịch, giải trí.
Trong khi đó, hầu hết các dự án đầu tư của Đài Loan tại Việt Nam đều độc lập nhau, thuộc quy mô nhỏ và vừa với công nghệ thấp hoặc trung bình, sử dụng nhiều lao động như sản xuất giầy dép, may mặc, chế biến nông sản, xi măng...
Thương mại Việt - Đài mất cân bằng quá lớn
Các cơ quan chức năng Đài Loan cho biết, kim ngạch mậu dịch song phương Việt Nam - Đài Loan hiện nay đạt khoảng 4 tỷ USD/năm. Trong số này, Đài Loan xuất siêu quá lớn sang Việt Nam với tổng kim ngạch khoảng 3,4 tỷ USD, trong khi kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Đài Loan mới đạt 600 triệu USD.
Các quan chức Đài Loan thừa nhận tình trạng nhập siêu của Việt Nam trong quan hệ thương mại với Đài Bắc sẽ còn kéo dài do cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu song phương khó thay đổi trong tương lai gần.
Cho đến nay, Việt Nam nhập khẩu nhiều máy móc, thiết bị, đồ gia dụng từ Đài Loan trong khi xuất sang Đài Bắc chủ yếu là hàng nông sản hay thủ công mỹ nghệ giá trị thấp.
Năm 2005, tổng giá trị kim ngạch xuất nhập khẩu của Đài Loan với thế giới đạt 389 tỷ USD trong đó xuất 189 tỷ USD, nhập 200 tỷ USD. Thị trường xuất nhập khẩu lớn nhất của Đài Loan hiện nay là Trung Quốc và Hong Kong, chiếm 38%. Tiếp theo là Mỹ 15%, ASEAN 13%, EU 12%, Việt Nam hơn 1%.
Cơ cấu mặt hàng nhập khẩu của Đài Loan năm 2005 cho thấy nền kinh tế này dành tới 90% kim ngạch nhập khẩu cho máy móc, thiết bị từ Mỹ, EU, Nhật Bản; 10% còn lại dành cho nhập hàng tiêu dùng như thực phẩm, mỹ phẩm, đồ gia dụng, đồ may mặc, đồ gỗ v.v.
Việt Nam cạnh tranh với các nền kinh tế khác trong số 10% này để trao đổi thương mại với Đài Loan. Sự cạnh tranh rất căng thẳng vì cho đến nay, Đài Loan chủ yếu nhập hàng tiêu dùng từ Trung Quốc, Hong Kong, Hàn Quốc. Do vậy Việt Nam rất khó có thể làm cân bằng cán cân thương mại với Đài Loan trong tương lai gần.
(Theo Tiền Phong)