Trong 5 tháng đầu năm 2009, Việt Nam đã cơ bản kiềm chế thâm hụt thương mại ở mức thấp. Việc kiểm soát thâm hụt thương mại của cả năm rất quan trọng đối với Việt Nam khi phải đối mặt với sự suy thoái về xuất khẩu, đầu tư trực tiếp của nước ngoài và hoạt động kiều hối có thể kéo dài đến hết năm 2010.
Thủ tục hành chính, cơ sở hạ tầng, luật thuế không ổn định khiến các doanh nghiệp nước ngoài khó có cơ sở vững chắc để đầu tư lâu dài tại Việt Nam. Ảnh: T.A. |
Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) Victoria Kwakwa cho rằng, Việt Nam cần theo dõi nền kinh tế vĩ mô để có thể điều chỉnh hoạt động điều hành nền kinh tế một cách kịp thời và đẩy mạnh hơn nữa những cải cách về thủ tục hành chính để rút giảm chi phí, thời gian cho các nhà đầu tư.
Mặc dù không tránh khỏi những tác động của cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế tài chính toàn cầu, Việt Nam đang có được những tín hiệu tốt hơn hẳn so với các nước trong khu vực. Nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng dù không bằng những năm trước. Tín hiệu lạc quan khác ở Việt Nam, theo bà Kwakwa, là một số lĩnh vực đã có dấu hiệu phục hồi như ngành xây dựng, giá nguyên vật liệu đang có dấu hiệu tăng lên.
"Điều đó không có nghĩa là cuộc khủng hoảng đã đi qua. Nhưng đây là yếu tố quan trọng cho các bước cải tiến phục hồi mạnh mẽ", Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) nhấn mạnh. Việc thiết kế và thực thi gói kích cầu lần hai của chính phủ, đặc biệt trong quá trình tăng cường phục hồi để không gây ra những khó khăn cho nền kinh tế vĩ mô cũng là điều mà bà Kwakwa lưu ý.
Tại diễn đàn, đại diện các Hiệp hội, các nhóm nghiên cứu trong và ngoài nước đều đánh giá cao về đường lối và hoạt động điều hành nền kinh tế vĩ mô của Chính phủ Việt Nam trong sự tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện tại. Tuy nhiên, một số điều luật, quy định vẫn còn bất cập và chưa phù hợp với tình hình thực tế.
"Chúng tôi vẫn lo ngại rằng tỷ lệ và tần số thay đổi của Việt Nam trong các quy định về thuế, đặc biệt là thuế khai thác khoáng sản trong 12 tháng qua đã làm giảm lòng tin của nhà đầu tư", Ủy viên Ban chấp hành Auscham Việt Nam Brian O'Reilly cho biết. Nhiều nhà đầu tư trong ngành này cho rằng những chính sách thuế không rõ ràng khiến họ không có được cơ sở vững chắc để đầu tư trong tương lai.
Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư Võ Hồng Phúc cho biết, nền kinh tế Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển, vì vậy việc xây dựng hệ thống pháp luật rất được chính phủ quan tâm và đặt lên là một trong những nhiệm vụ hàng đầu hiện tại. Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng sẽ không thể tránh khỏi những vướng mắc, bất cập.
"Những vấn đề chưa ổn sẽ được tháo gỡ dần trong thời gian tới. Hiện tại, Việt Nam đang trong quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật", Bộ trưởng nhấn mạnh. Các phiên họp của Quốc hội lần này đang xem xét bàn thảo và hướng đến điều chỉnh sửa đổi 6 bộ luật. Thông qua đề án 30, Chính phủ xác định đơn giản hóa thủ tục hành chính là nhiệm vụ trọng tâm và là khâu đột phá cải cách thủ tục hành chính từ nay đến hết 2010.
Đến tháng 6 này, đề án 30 sẽ hoàn thành giai đoạn thống kê và bước sang thực hiện công việc rà soát từ tháng 8/2009 đến tháng 5/2010, song song đó cùng thực hiện công tác thực thi các kiến nghị, giám sát việc triển khai và cung cấp thông tin phản hồi kể từ tháng 6/2009 đến 12/2010.
Theo đánh giá của Phòng thương mại châu Âu tại Việt Nam (Eurocham) và Hiệp hội thương mại Mỹ (Amcham), hệ thống cơ sở hạ tầng của Việt Nam còn đang rất thiếu và tác động mạnh đến hoạt động thu hút đầu tư của nền kinh tế. Khi hệ thống giao thông còn nhiều hạn chế sẽ làm tăng chi phí hoạt động cộng với hệ thống pháp lý không tạo điều kiện sẽ làm nản lòng các nhà đầu tư. Trong thời điểm này, các dự án đầu tư nước ngoài chất lượng cao sẽ “chảy” vào những nước có điều kiện thuận lợi nhất. Do vậy, Việt Nam cần nỗ lực và còn rất nhiều việc phải làm để nâng cao hình ảnh trong mắt nhà đầu tư trên thế giới.
Hiện tại, Việt Nam đang vướng giữa hai nút thắt của nền cơ sở hạ tầng phần mềm - vấn đề về trình độ, tay nghề của nguồn nhân lực và phần cứng - hệ thống cơ sở hạ tầng xây dựng. "Nhìn nhận vấn đề này, Việt Nam đang nỗ lực để đổi mới ngành giáo dục đào tạo và đang dành một khoản đầu tư lớn, kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư vào hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng", ông Phúc cho biết.
Bên cạnh các kiến nghị, vấn đề được các doanh nghiệp, đại diện hiệp hội nêu ra, Diễn đàn cũng đã nhận được một số phản hồi kịp thời của lãnh đạo các Bộ ngành. Kiến nghị của các doanh nghiệp sẽ được tổng hợp và gửi lên Chính phủ, Quốc hội. Đồng thời những nội dung tại Diễn đàn sẽ được báo cáo tại Hội nghị giữa kỳ nhóm các nhà tài trợ cho Việt Nam sẽ diễn ra tại TP Buôn Ma Thuột vào ngày 8-9/6 tới.
Tần Vy