Cho đến thời điểm hiện tại, hầu hết các doanh nghiệp đều đang ngừng sản xuất để chờ quyết định công nhận đủ tiêu chuẩn của Bộ Công nghiệp và chỉ tiêu nhập khẩu linh kiện của Bộ Tài chính.
Theo Bộ Công nghiệp, để đỡ khó khăn cho doanh nghiệp và giảm sức ép của thị trường, cứ sau khi có kết quả kiểm tra, nếu thấy không đạt tiêu chuẩn là Bộ Công nghiệp ra quyết định cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc này dẫn đến tình trạng doanh nghiệp được công nhận sau sẽ thiệt thòi. Nếu để kiểm tra xong tất cả các doanh nghiệp mới ra quyết định cùng một lúc thì đảm bảo sự công bằng, song có nguy cơ thị trường sẽ xảy ra sốt nóng về xe máy, và các doanh nghiệp FDI (không phải kiểm tra do thực hiện đúng giấy phép đầu tư) sẽ độc chiếm thị trường.
Lý do mà bộ Công nghiệp đưa ra đề nghị chỉ tạm giao chỉ tiêu nhập khẩu cho 40 doanh nghiệp là thời gian từ khi bộ này có công văn hướng dẫn số 2435/CV-CNCL đến nay đủ để doanh nghiệp lập hồ sơ đăng ký. Bộ Tài chính còn phải kiểm tra để áp dụng hệ số K cho công suất tổng hợp. Trường hợp khi kiểm tra doanh nghiệp, thấy không đạt tiêu chuẩn, sẽ không được tiếp tục lắp ráp. Nhà nước cũng không thất thu vì doanh nghiệp đã phải nộp thuế nhập khẩu theo tỷ lệ nội địa hóa. Theo Bộ Công nghiệp, sơ kết đợt kiểm tra đầu tiên hơn 10 doanh nghiệp cho thấy, các số liệu doanh nghiệp khai báo là tương đối chính xác.
Trước đó, Bộ Thương mại cũng có công văn trình Chính phủ về việc phân bổ chỉ tiêu nhập khẩu bộ linh kiện xe máy của năm 2002. Bộ này đã đề xuất toàn bộ chỉ tiêu 1,5 bộ linh kiện của năm 2002 đã được Chính phủ phê duyệt sẽ được phân bổ 1 lần cho các doanh nghiệp (6 doanh nghiệp FDI và 55 doanh nghiệp sản xuất trong nước) trong tháng 8/2002. Cụ thể:
6 doanh nghiệp FDI: Chỉ tiêu được phân bổ là 600.000-650.000 bộ, bằng 1/3 tổng công suất lắp ráp của các doanh nghiệp này, và tương ứng với mỗi doanh nghiệp được phân bổ chỉ tiêu nhập khẩu 1/3 tổng công suất. Trong quá trình sản xuất, nếu thực tế sản xuất của từng doanh nghiệp có sự chênh lệch so với chỉ tiêu được phân bổ thì sẽ có sự điều chỉnh cho thích hợp giữa các đơn vị. Nếu khả năng sản xuất thực tế của mỗi doanh nghiệp vượt chỉ tiêu bổ sung nhưng vẫn nằm trong công suất lắp ráp thì sẽ trình Chính phủ xem xét giải quyết từng trường hợp cụ thể.
Đối với 55 doanh nghiệp trong nước, tất cả đều tiếp tục được nhập khẩu linh kiện để sản xuất, lắp ráp song số lượng chỉ tiêu phụ thuộc vào mức tỷ lệ nội địa hóa đạt được; đối với 21 doanh nghiệp trong nước đầu tư lớn đã được Bộ Tài chính thông báo mức thuế ưu đãi theo tỷ lệ nội địa hóa thì có thể phân bổ mỗi doanh nghiệp khoảng 30.000 bộ (tổng số khoảng 650.000 bộ). Các doanh nghiệp trong nước còn lại có vốn đầu tư và tỷ lệ nội địa hóa thấp hơn nếu đáp ứng được yêu cầu tỷ lệ nội địa hóa từ 20% trở lên sẽ được phân bổ khoảng 6.000-10.000 bộ (tổng cộng khoảng 250.000 bộ).
(Theo Hải Quan)