"Lúc kiểm tra, số lượng xăng trong bồn cũng chỉ còn rất ít, khoảng 1.300 lít. Ngay sau đó, tôi cũng đã trình bày với cơ quan chức năng về nguyên nhân", ông Lê Hùng Trường, chủ doanh nghiệp tư nhân Hùng Trường - trạm xăng dầu Trường An (10A, tỉnh lộ 12 , phường Thạnh Xuân, quận 12, TP HCM cho biết.
Khi được hỏi về lý do xăng A92 bán cho người tiêu dùng nhưng 2 mẫu bị phát hiện chỉ số octan chỉ đạt 83,4, ông Trường không giải thích, chỉ cho biết: "Chúng tôi đã khắc phục bằng cách hủy bỏ toàn bộ số xăng trong bồn và bơm xăng mới đủ tiêu chuẩn vào".
Đại diện cây xăng doanh nghiệp tư nhân thương mại Phú Hoàng, 3A, Bàu Cát, phường 14, quận Tân Bình, nơi có mẫu xăng A92 chỉ đạt 86,4, A95 là 86,1 thì đổ lỗi cho việc nhập hàng. "Do xe bồn đổ xăng chỉ được lưu thông ban đêm, xe về tới cửa hàng là khoảng 2-3h sáng nên không thể kiểm soát được", đại diện này phân tích.
Ông Dương Văn Đoàn - cửa hàng trưởng Trạm xăng dầu số 7 thuộc Công ty xăng dầu quân đội khu vực 4 đều có một mẫu xăng A92 mà chỉ số octan chỉ là 89,2 thì không hiểu vì sao chỉ số lại không đạt.
"Trước ngày đoàn kiểm tra mẫu (6/10), chúng tôi có lấy hàng của công ty Petec, xuất từ kho Cát Lái về bằng xe của chúng tôi, tất cả đều có niêm chì và lưu mẫu đàng hoàng", ông Đoàn phân tích.
Người tiêu dùng khó phát hiện được xăng thật hay giả. Ảnh: Kiên Cường |
"Kết quả kiểm tra của cơ quan chức năng chỉ nêu về chỉ số octan, trong khi các chỉ số khác như cảm quan, tỷ trọng... thì không thấy. Nếu xăng A92 có pha 83 dù rất ít thì các chỉ số trên chắc chắn sẽ thay đổi và chúng tôi dám khẳng định mình không pha trộn xăng.", đại diện Công ty xăng dầu quân đội khu vực 4 khẳng định.
Về phía các đơn vị cung cấp, trao đổi với VnExpress.net, ông Đặng Vinh Sang, Tổng giám đốc Sài Gòn Petro cho biết các giai đoạn cung cấp xăng đều có phân khúc rõ ràng: Lấy hàng ở kho, vận chuyển và xuống hàng cho đại lý và được lưu mẫu để đối chứng sau này.
Cụ thể, khi xuống lấy hàng, kho xăng sẽ đưa mẫu lưu xăng đạt chuẩn cho tài xế xe bồn và niêm chì cẩn thận, vận chuyển đến cây xăng, tài xế đưa mẫu lưu đó cho chủ cửa hàng.
"Khi kiểm tra các mẫu lưu, sẽ biết được đơn vị nào làm ăn bậy bạ. Tuy nhiên, ngay cả khi mẫu lưu đạt thì trong quá trình vận chuyển, cũng có thể xảy ra việc xe chạy tới nơi nào đó tháo niêm chì và pha trộn xăng, sau đó gắn niêm chì giả vào. Nhiều đơn vị làm giả niêm chì rất tinh vi, các cây xăng không thể nhận biết được", ông Sang nói.
Các mẫu lưu ở Trạm xăng dầu số 7 thuộc Công ty xăng dầu quân đội khu vực 4 - 190A, Quang Trung, quận Gò Vấp. Ảnh: Kiên Cường. |
Theo một chuyên viên Hội bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam (Văn phòng phía Nam), nguyên nhân cơ bản của việc gian lận chất lượng là xăng A83 vẫn được phép tồn tại và lưu hành trên thị trường.
Theo chuyên gia này, xăng A83 thực chất chỉ dùng cho động cơ cũ (không phổ biến), có giá rẻ hơn xăng A92 và A95 vài trăm đồng một lít nhưng lại gây hại cho động cơ mới. Vì sự chênh lệch giá thành nên nhiều điểm bán nhiên liệu đã pha xăng A83 để bán theo giá xăng A92 và A95 "Nếu xét lợi ích số đông người tiêu dùng thì lẽ ra xăng A83 phải bị cấm lưu hành trên thị trường hoặc bắt buộc đơn vị sản xuất xăng A83 phải cải tiến công nghệ để sản xuất xăng cùng chuẩn A92 và A95", chuyên gia này phân tích.
Theo đại diện Hội bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam, xăng thật hay xăng dỏm người tiêu dùng không tài nào nhận biết nổi vì ngay cả xét nghiệm bằng máy móc cũng phải mất 3-5 ngày mới có kết quả. Thêm vào đó, chi phí kiểm nghiệm cũng không rẻ, trung bình 1,6-1,8 triệu đồng nên các đơn vị kinh doanh ít bị phát hiện.
"Chênh lệch giá thành giữa xăng A83 với xăng A92, A95 khoảng 300-500 đồng mỗi lít, nếu tính trên toàn thị trường thì đây là khoản lợi kếch xù. Cần phạt nặng thậm chí khởi tố đơn vị kinh doanh xăng dỏm để các doanh nghiệp này không tái phạm", ông nói.
Quyền giám đốc Trung tâm nghiên cứu và tư vấn tiêu dùng, Đỗ Ngọc Chính cho biết: "Gian lận về chất lượng xăng dầu (xăng bị pha) là việc kéo dài nhiều năm. Muốn biết xăng có đạt chuẩn hay không đòi hỏi phải kiểm tra bằng phương tiện hiện đại nên người thường không thể nhận biết được. Vì vậy, hỗ trợ người tiêu dùng phát hiện xăng dầu dỏm là trách nhiệm của cơ quan chức năng".
Theo ông Chính, cơ quan chức năng phải tiến hành kiểm tra đột xuất và thường xuyên các điểm kinh doanh xăng dầu đồng thời phải tiến hành phân loại, xét điều kiện được phép kinh doanh của các đơn vị này. Bên cạnh đó, các hình thức chế tài phải thật mạnh và công khai những điểm bán xăng dỏm trên phương tiện thông tin đại chúng để người tiêu dùng biết.
Một lãnh đạo Tổng công ty Xăng dầu Quân đội cũng cho hay xăng A83 hiện nay tồn tại chủ yếu ở khu vực miền Nam, còn ở phía Bắc hầu như không bán. Khoảng 7 năm trước, khi thấy nhu cầu tiêu dùng không cao, chất lượng không bằng các sản phẩm A92 và 95 nên các doanh nghiệp đồng loại ngừng bán xăng A83 tại thị trường phía Bắc. "Đây là hoạt động tự phát của doanh nghiệp chứ chưa có bất cứ văn bản nào cấm xăng A83 không lưu thông trên thị trường", vị lãnh đạo này nói.
Ông Nguyễn Hoài Giang, Tổng giám đốc Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn (đơn vị tiếp quản Lọc dầu Dung Quất) cho biết các sản phẩm được sản xuất từ nhà máy không có xăng A83. Các sản phẩm bán ra tại đây gồm A92, A95 đều phải thông qua quy trình đảm bảo chất lượng cực kỳ nghiêm ngặt theo đúng tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế, trước khi bán ra thị trường.
Theo ông, bản thân xăng A83 không phải là sản phẩm kém chất lượng, nếu tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn. Vấn đề là ở đây là có hay không chuyện doanh nghiệp bán xăng A83 với giá của xăng A92, A95 hoặc bán A83 nhưng chất lượng không đạt tiêu chuẩn và chỉ số octan của chính sản phẩm. "Cái này cơ quan chức năng cần làm rõ để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng", ông Giang nói.
Nhóm phóng viên