Một doanh nghiệp xuất khẩu gạo ở Đồng Tháp cho biết, đến nay, đơn vị đã cơ bản hoàn thành việc ký hợp đồng xuất khẩu gạo mà Bộ Thương mại giao trong khi vụ hè - thu hiện nay chỉ mới thu hoạch được một nửa, như vậy nhiều khả năng sẽ dẫn đến tình trạng cuối năm lúa còn nhiều mà doanh nghiệp lại không được phép ký thêm.
Ông Phạm Văn Bảy, Giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu nông sản thực phẩm An Giang, cũng cho biết, nông dân tỉnh An Giang hiện còn trữ trên 400.000 tấn gạo, đó là chưa kể vụ hè - thu sắp tới và vụ 3 với sản lượng trên 700.000 tấn. "Gạo còn rất nhiều như vậy mà chúng tôi không thể ký thêm hợp đồng mặc dù hiện nay, công ty chỉ mới đạt 80% chỉ tiêu xuất khẩu cả năm của tỉnh giao. Cần phải tăng thêm chỉ tiêu xuất khẩu gạo cả nước", ông Bảy nói.
"Công ty chúng tôi đặt chỉ tiêu xuất khẩu năm nay đạt 130.000 tấn gạo nhưng tới nay chỉ mới xuất được 50% thì đã phải từ chối nhiều đơn hàng vì chỉ tiêu đã hết. Nông dân đang gánh nhiều áp lực do giá cả vật tư tăng mạnh, vì vậy không thể ngưng mua gạo để xuất khẩu trong khi nhu cầu thế giới còn nhiều và giá gạo xuất khẩu đang tăng lên", ông Lê Trường Sơn, Phó giám đốc Công ty Docimexco (Đồng Tháp), bức xúc nói.
Theo Tổng thư ký Hiệp hội Lương thực Việt Nam Nguyễn Thị Nguyệt, hiện nhiều thành viên của hiệp hội cũng kiến nghị nên điều chỉnh theo hướng đẩy cao số lượng xuất khẩu này vì chưa phù hợp. Hiệp hội đã xem xét và thấy rằng nguyện vọng trên là có cơ sở nên sắp tới sẽ báo cáo Bộ Thương mại theo hướng đề nghị tăng chỉ tiêu.
Theo ước tính của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sản lượng lúa cả nước năm nay khoảng 35 triệu tấn thóc, trừ hao sau thu hoạch và dành cho chăn nuôi khoảng 10% (hơn 3,5 triệu tấn); để giống cho năm sau là 1,1 triệu tấn; dùng làm lương thực cho 85 triệu dân là trên 23 triệu tấn, ngoài ra còn để dự phòng 500.000 tấn, như vậy tổng chi dùng trong cả nước khoảng 29 triệu tấn thóc. Lượng thóc còn thừa để xuất khẩu là trên 6,5 triệu tấn; quy ra gạo là 3,6 triệu tấn. Nếu thời tiết như hiện nay thì trong năm 2004, cả nước có thể xuất khẩu 3,7-3,8 triệu tấn.
Tuy nhiên, theo nhận định của ông Nguyễn Đức Tụng, chuyên viên phụ trách xuất khẩu gạo Văn phòng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại TP Hồ Chí Minh, cho rằng, việc Bộ Thương mại hạn chế xuất khẩu ở mức 3,5 triệu tấn là hợp lý. "Kinh nghiệm vừa qua cho thấy, các doanh nghiệp trong nước xuất đến kiệt kho vào cuối năm 2003, nên đến đầu năm nay, giá nội địa tăng theo giá thế giới làm các doanh nghiệp lỗ nặng. Hơn nữa, tình hình thiên tai năm nay khó đoán trước, vụ mùa ở miền Bắc lại mới bắt đầu, phải đến tháng 9 mới có thể bổ sung chỉ tiêu", ông Tụng nói.
Phó thủ tướng Vũ Khoan: Chính phủ sẽ không cứng nhắc với con số 3,5 triệu tấn: "Chúng ta đang đứng trước một tình thế mâu thuẫn. Một mặt phải lo cho nông dân có thu nhập cao, một mặt phải lo toàn cục. Giá lúa gạo mà lên cao quá thì mặt bằng kinh tế sẽ bị lệch đi. Chính phủ phải điều tiết làm sao cho cân bằng giữa các ngành, lĩnh vực, giữa các vùng miền, tầng lớp dân cư... Giá gạo tăng cao, thu nhập của bà con nông dân được nâng lên là điều đáng mừng. Chưa bao giờ lúa được giá như hiện nay, bình thường chỉ vào khoảng 1.400đ/kg đã là "sống được" nhưng giá bây giờ đã đạt từ 2.000- 2.100đ/kg. Thu nhập của nông dân lên cao là tốt nhưng cũng phải tính đến chuyện điều tiết làm sao cho việc giá lúa tăng cao không làm ảnh hưởng đến mặt bằng giá chung. Trước mắt là như vậy, rồi theo dõi tình hình, diễn biến và sẽ điều tiết. Các doanh nghiệp trong ngành, Hiệp hội Lương thực cứ theo dõi, nghiên cứu rồi đề xuất với Chính phủ xử lý. Vấn đề là vì mục đích, lợi ích chung. Nói như vậy để cho thấy không phải Chính phủ chốt cứng là chỉ có xuất khẩu 3,5 triệu tấn". Theo văn bản do Thứ trưởng Bộ Thương mại Mai Văn Dâu ký gửi (giữa tháng 7) Hiệp hội Lương thực Việt Nam, để bình ổn giá cả thị trường nội địa, từ nay đến cuối năm, các doanh nghiệp chỉ được xuất khẩu gạo ở mức dưới 1,3 triệu tấn nhằm đảm bảo tổng số gạo xuất khẩu của cả năm 2004 không vượt quá 3,5 triệu tấn. Để thực hiện yêu cầu trên, Hiệp hội cần thông báo hằng ngày số lượng gạo đã ký hợp đồng và dừng ngay việc xác nhận hợp đồng xuất khẩu của các doanh nghiệp khi tổng lượng gạo giao trong năm nay đã đạt mức 3,5 triệu tấn. |
(Theo Thanh Niên)