Giá xăng bán lẻ trong nước vẫn được giữ nguyên. Ảnh: Anh Tuấn |
Theo ông Võ Trí Thành, Trưởng ban Nghiên cứu chính sách Hội nhập kinh tế Quốc tế (Viện nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương), để biết được giá dầu tăng có tác động vào các ngành trong nước hay không, phải xét giá bán thực ở VN so với thế giới. Giá dầu đang từ 7.000 đồng/lít lên 7.500 đồng/lít thì chắc chắn có tác động. Tuy nhiên, nếu giá dầu thế giới lên cao trong khi giá bán trong nước vẫn được giữ nguyên, thì tác động đầu tiên chưa phải là vào các ngành sản xuất mà là vào ngân sách quốc gia.
"Có hai cách mà VN thường lựa chọn để giữ nguyên giá bán trong nước khi giá thế giới lên cao là trợ giá và giảm thuế. Việc làm này ảnh hưởng lớn đến ngân sách Nhà nước", ông Thành nhấn mạnh. Từ đầu năm tới nay, giá bán xăng dầu trong nước vẫn chưa có sự điều chỉnh nào.
Để giảm lỗ cho các doanh nghiệp nhập khẩu và đảm bảo nguồn cung ứng xăng dầu cho thị trường, vừa qua Bộ Tài chính đã phải liên tiếp cắt giảm thuế nhập khẩu xăng dầu và đưa về mức 0%. Tuy nhiên, theo ông Phan Đăng Thanh, Giám đốc công ty Nhựa Sài gòn (TP HCM), trong mấy tháng nay doanh nghiệp luôn nhận được bảng bảng báo giá mới từ nhà cung cấp nguyên liệu. Do nguyên liệu nhựa liên quan đến dầu, nên giá dầu tăng kéo theo giá nguyên liệu nhựa tăng cao. Giá nguyên liệu hạt nhựa đang khoảng 1.200 - 1.500 USD/tấn, so với thời điểm giá thấp nhất chỉ 500 đến 600 USD/tấn thì giá đang gấp 250%. Giá nhựa PVC đã ở mức trên 970 USD/tấn so với đầu năm khoảng 890 USD/tấn. Nguyên liệu nhựa nhập khẩu như EHD, PELD cũng đã tăng vọt, trung bình tăng trên 80 USD/tấn và luôn thay đổi trong mấy tháng nay khi giá dầu thế giới luôn thay đổi. Các nhà sản xuất nhựa đều gặp khó khăn.
Ông Thanh cho biết, trong thời gian qua một vài mặt hàng nhựa có tăng giá, một phần do các doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng nhựa gia dụng có điều chỉnh lên khoảng 20-25%, nhưng phần lớn là do các tiểu thương tự nâng giá thành. Doanh nghiệp lại không thể tự nâng giá thành phẩm bán ra, nhất là các nhà sản xuất nhựa công nghiệp. "Tình trạng này đã kéo dài cả năm nay, nhưng dưới góc độ là nhà sản xuất chúng tôi không biết phải làm thế nào, tăng giá bán thì mất khách hàng, còn ngược lại phải chịu lỗ", ông Thanh nói.
Ngành vận tải cũng đang gặp phải nhiều khó khăn. Công ty TNHH Phương Trinh (TP HCM), một trong những đơn vị vận tải tư nhân đầu tiên tham gia vào vận tải hành khách công cộng, từng bỏ ra hàng chục tỷ đồng (không có hỗ trợ lãi vay) đầu tư xe buýt loại 21 ghế và 30 xe loại 16 ghế mới 100%. Ông Nguyễn Văn Hoàng, phụ trách bộ phận điều hành xe của Phương Trinh cho biết, khó khăn nhất hiện nay là không thể tăng giá vé. Công ty phải chạy theo quy định của thành phố, cụ thể tuyến đường nào và giá cả bao nhiêu thì đã có mức sẵn từ trước. Còn đối với các loại xe khách, xe du lịch của công ty thì phải luôn cạnh tranh về giá với nhiều đơn vị khác để giữ khách.
Theo ông Võ Trí Thành, giá dầu tăng cũng ảnh hưởng đến kỳ vọng của doanh nghiệp. Đôi khi nhà sản xuất không biết đích xác được thời điểm Nhà nước sẽ điều chỉnh giá bán xăng dầu trong nước. Do đó, những bài toán kinh doanh trong đầu họ có thể sẽ phải thay đổi, tính toán lại.
Ông Thành cho rằng, việc đưa ra dự báo đối với diễn biến giá vàng đen lúc này là rất khó. "Cuối năm ngoái, người ta từng đưa ra phỏng đoán, giá dầu sẽ ổn định trong khoảng 40-45 USD/thùng. Thế nhưng, mới chỉ trong hơn 2 tháng đầu năm, các dự đoán đã không còn chính xác nữa", ông nói. Chỉ trong vòng 3 tháng đầu năm, thị trường nhiên liệu thế giới đã bị đốt nóng với những cơn bão giá liên tục của dầu thô. Các mức cản 41, 42, 50 rồi 55 USD/thùng lần lượt bị vượt qua. Và sức nóng của nó thực sự làm cho thế giới quan ngại khi ngày 18/3, giá vàng đen bất ngờ vọt lên mức kỷ lục mới 57,6 USD/thùng - vượt kỷ lục 2004 và cao nhất trong vòng hơn 21 năm trở lại đây.
Phiên giao dịch chiều qua, dầu thô loại nhẹ trên thị trường New York có giảm nhẹ so với phiên trước song vẫn đứng ở mức cao với 54,05 USD/thùng.
Theo ông Thành, hiện nay nhu cầu sử dụng nhiên liệu tại các quốc gia tuy có giảm song vẫn còn rất cao, đặc biệt là ở những nước có nền kinh tế phát triển mạnh lại phụ thuộc vào việc nhập khẩu dầu như Trung Quốc hay Mỹ, Ấn Độ... Trong khi đó, nguồn cung lại "có vấn đề", thị trường xăng dầu lại tồn tại tình trạng đầu cơ lớn.
Hà Vy - Nguyễn Thuỳ