Chế biến cá basa tại Agifish. |
Phía Việt Nam đang gấp rút hoàn thành bản giải trình của mình, dựa trên các tiêu chí mà DOC đưa ra như: khả năng chuyển đổi của VND (sang các ngoại tệ khác); mức lương đạt được trên cơ sở thỏa thuận tự do giữa lao động và giới chủ; mức độ mà các công ty liên doanh cũng như các loại hình kinh tế khác được hoạt động tại Việt Nam; mức độ sở hữu và quyền kiểm soát của Chính phủ đối với các phương tiện sản xuất; quyền hạn kiểm soát của Chính phủ đối với việc phân phối tài nguyên cũng như giá cả và đầu ra cho các doanh nghiệp; và một vài yếu tố cần thiết khác...
Trong đơn kiện trước đây, Hiệp hội các chủ trại cá nheo Mỹ (CFA) không chỉ cáo buộc Việt Nam bán phá giá cá tra, basa filê đông lạnh vào thị trường Mỹ mà còn lập luận rằng, nền kinh tế Việt Nam không vận hành theo cơ chế thị trường và Chính phủ Việt Nam đã hỗ trợ các doanh nghiệp và nông dân bán phá giá.
Để phục vụ cho quá trình điều tra, ngày 14/8 vừa qua, DOC thông báo sẽ tổ chức lấy ý kiến của đông đảo công chúng và các bên liên quan về thực trạng nền kinh tế Việt Nam. DOC cũng yêu cầu các bên phải nộp bản giải trình trước ngày 4/9. Sau đó 10 ngày (đến 14/9), Việt Nam phải đưa ra được những chứng cứ và lập luận để phản bác lại cáo buộc của CFA. Tuy nhiên, theo đề nghị của phía Việt Nam, DOC đã chấp thuận gia hạn nộp những văn bản nói trên đến ngày 18/9 (đối với bản giải trình) và 26/9 (đối với ý kiến phản bác).
Sau khi xem xét tất cả những ý kiến thu thập được, DOC sẽ đưa ra đánh giá của mình về thực trạng nền kinh tế Việt Nam, lấy đó làm căn cứ để điều tra tình hình sản xuất và chế biến cá da trơn, xét xem có bán phá giá hay không.
Trước đó, DOC đã quyết định lùi thời gian ra quyết định sơ bộ về vụ kiện bán phá giá cá tra và basa Việt Nam cho đến ngày 24/1/2003, chậm 50 ngày so với lộ trình ban đầu.
Tóm tắt hồ sơ vụ kiện: - 28/6/2002: CFA đệ đơn lên Ủy ban Hiệp thương Quốc tế Mỹ (USITC) và Bộ Thương mại Mỹ (DOC) kiện Việt Nam bán phá giá cá tra, basa - 19/7/2002: Bên nguyên (CFA) và bên bị (Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam - VASEP) tham dự phiên điều trần đầu tiên trước USITC - 8/8/2002: USITC họp bàn, bỏ phiếu và đi đến kết luận: ngành nuôi cá catfish của Mỹ có nguy cơ bị đe dọa gây thiệt hại về vật chất bởi các sản phẩm cá basa, tra filê đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam - 12/8/2002: DOC tiếp nhận vụ kiện và tiến hành các bước điều tra tiếp theo và yêu cầu 53 doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị báo cáo về tình hình chế biến và doanh số xuất cá basa, cá tra sang Mỹ - 22/8/2002: USITC công bố quan điểm về vụ kiện. Theo đó, không coi catfish là sản phẩm cạnh tranh trực tiếp với cá basa và cá tra của Việt Nam; loại 500 chủ nông trại cá nheo Mỹ ra khỏi danh sách nguyên đơn... - 26/8/2002: DOC công bố hoãn thời gian đưa ra kết luận về cuộc điều tra sơ bộ đến 24/1/2003, chậm 50 ngày so với lộ trình ban đầu. |
Song Linh