Giá đường hôm qua (25/5) tại TP HCM đã lên tới mức cao nhất trong vòng 10 năm qua. Đường Khánh Hội RE 6.800 đồng/kg, đường Biên Hòa RE 7.100 đồng/kg, đường Tây Ninh 7.000 đồng/kg... Chị Nguyễn Thị Huệ, tiểu thương bán đường tại chợ Trần Chánh Chiếu (TP HCM) cho biết: "Giá đường hiện lên quá cao nên bán ra có phần chững lại. Người ta dùng đường hạn chế hơn trước".
Cơn sốt đường khiến người tiêu dùng ở các tỉnh khu vực phía Nam hơn tháng nay đã phải "cắt" bớt khẩu phần hàng ngày. Các chợ lớn ở Cần Thơ, Vĩnh Long, Cao Lãnh, Long Xuyên, đường từ TP HCM về giảm nhiều. Bù vào đó là đường lậu. Đường biên giới xâm nhập vào nội địa liền được chủ hàng sang bao mang nhãn hiệu trong nước rồi tỏa đi các tỉnh. Thậm chí còn ngược lên tận TP HCM. So với đường trong nước, giá đường của Thái Lan rẻ hơn rất nhiều, 1 kg chỉ 4.000-4.500 đồng.
Người phụ trách một cửa hàng bán lẻ của Công ty Thực phẩm công nghệ TP HCM dự đoán: "Giá đường sẽ còn lên nữa và đường nhập lậu sẽ còn vào nhiều hơn nữa". Cả giới kinh doanh cũng nhận định như vậy. Theo họ, nguyên nhân chính là do vùng nguyên liệu trong nước không đủ cung cấp cho các nhà máy, giá nguyên liệu nhảy lên cao nên giá đường phải lên theo. Hơn nữa mùa Trung thu đang đến, nhu cầu đường cho sản xuất bánh và các loại thực phẩm "ăn theo" đang tăng.
Còn theo các nhà quản lý, nguyên nhân cơn sốt đường năm nay đã xuất hiện ngay từ năm ngoái, niên vụ 1999-2000. Đó là thời điểm giá mía rẻ mạt, rẻ hơn cả công thu hoạch nên có nhiều hộ đốt bỏ đi. Một số nơi như Long An, Cần Thơ, Bến Tre, nông dân đã chuyển diện tích mía qua trồng tràm, hoa màu hoặc trồng lúa trở lại. Các nhà máy kêu trời vì giá đường rẻ hơn giá thành sản xuất. Bước vào niên vụ 2000-2001, khủng hoảng thừa chuyển qua khủng hoảng thiếu kéo giá đường lên cao.
Cần phải có một giải pháp để thoát khỏi vòng luẩn quẩn thừa rồi lại thiếu của ngành mía đường khiến thị trường trong nước bất ổn. Cơn sốt nguyên liệu năm nay sẽ khiến nhiều hộ nông dân lại loay hoay trở lại với cây mía. Ngành đường đã đến lúc phải chấm dứt kiểu "ăn xổi ở thì". Năm làm được thì hưởng, còn năm thua lỗ thì Nhà nước phải bù để nuôi.
Nông Nghiệp Việt Nam, 26/5