Giá điện sinh hoạt tăng, sản xuất có thể giữ nguyên. |
Giá bán lẻ điện bình quân hiện nay là 782 đồng/kWh. Theo lộ trình điều chỉnh giá bán điện đã được Ủy ban thường vụ Quốc hội và Bộ Chính trị thông qua thì đợt này sẽ điều chỉnh lên 882 đồng. Tổng công ty điện lực VN (EVN) xây dựng giá bán lẻ trên cơ sở giá bán buôn điện bình quân từ hệ thống điện quốc gia cộng phí và lợi nhuận khâu phân phối là 898 đồng.
Theo tờ trình của EVN, kinh doanh từ các nguồn điện do EVN quản lý nếu vẫn giữ ổn định giá bán như hiện hành thì vẫn có lãi. Điều chỉnh giá bán điện chủ yếu nhằm bù đắp chi phí mua điện từ các nguồn bên ngoài và thúc đẩy tiến trình cổ phần hóa các công ty phát điện độc lập. Phương án giá điện mới sẽ thực hiện trong giai đoạn 2006-2008.
Sau khi EVN đệ trình 5 phương án điều chỉnh giá bán lẻ, các chuyên gia đã so sánh tốc độ tăng giá bán lẻ của 5 phương án so với hiện hành và tốc độ tăng giá của đợt điều chỉnh gần nhất (tháng 10/2002).
Đối tượng giá |
Tăng giá so với hiện hành (giá hiện hành: 1) |
Đợt điều chỉnh 10/2002 | |||||
Phương án 1 |
PA2 |
PA3 |
PA4 |
PA5 | |||
PA 2.1 |
PA 2.2 | ||||||
Sản xuất |
1 |
1 |
1 |
1,148 |
1,08 |
1,08 |
1,12 |
Hành chính sự nghiệp |
1,35 |
1,40 |
0,33 |
1,148 |
1,28 |
1,28 |
1,12 |
Sinh hoạt bình quân |
1,268 |
1,243 |
1,278 |
1,144 |
1,230 |
1,231 |
1,230 |
Sinh hoạt bậc thang |
1,302 |
1,308 |
1,328 |
1,142 |
1,249 |
1,250 |
1,253 |
Sinh hoạt bán buôn nông thôn |
1,154 |
1 |
1,103 |
1,154 |
1,154 |
1,154 |
1,192 |
Căn cứ vào bảng so sánh trên, các chuyên gia cho rằng phương án 5 có thể dung hòa được các mục đích và nguyên tắc điều chỉnh giá đã đề ra.
Theo khảo sát của VnExpress, các doanh nghiệp trong ngành công nghiệp cũng tỏ ra ủng hộ phương án 5. Ông Nguyễn Gia Tường, Giám đốc Công ty cao su Sao Vàng, cho biết, mỗi tháng chi phí tiền điện của doanh nghiệp ngốn khoảng 1,3 tỷ đồng. Công ty đã thực hiện các biện pháp tiết kiệm song không đáng kể bởi hầu hết máy móc sử dụng có động cơ lớn. Ông tâm sự: "Từ đầu năm 2005, chi phí đầu vào như giá cao su, các loại hóa chất dầu mỏ đã tăng tới 30% nhưng giá đầu ra không tăng được do hàng nhập ngoại thuế 0%. Thực tế doanh nghiệp đã lỗ, hiện cầm cự bằng cách xử lý giãn khấu hao".
Phó tổng giám đốc Công ty gang thép Thái Nguyên Hoàng Văn Tòng cho hay mỗi tháng doanh nghiệp này sử dụng hết khoảng 30 tỷ đồng tiền điện. Nếu chọn phương án 3 (tăng đều cho các đối tượng) thì mỗi tháng họ đội chi thêm 4,5 tỷ đồng. "Đến nước ấy chắc nhà máy đóng cửa vì càng làm càng lỗ", ông nói.
Theo chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành, xét về ngắn hạn, tăng giá điện có thể khuyến khích người dân sử dụng hợp lý hơn, nhà đầu tư tin tưởng bỏ tiền vào lĩnh vực này sẽ có lãi. Tuy nhiên, điện bán lẻ tính bằng VND, trong khi EVN mua điện của các nhà đầu tư tính theo USD, chả nhẽ sắp tới lạm phát cao VND mất giá so với USD, Chính phủ lại tăng giá tiếp. Do vậy, vị chuyên gia này cho rằng, ngành điện cần tính đến các giải pháp dài hơi như hạn chế thất thoát đường dây, quản lý hiệu quả khâu phân phối truyền tải...
Đề cập đến phản ứng của người dân trước các đợt tăng giá, ông Thành nói: "Quan trọng là các cơ quan xây dựng biểu giá phải công khai quy trình tính toán. Với nhiều phương án như thế, Bộ Công nghiệp không cần hỏi ý kiến người dân mà chỉ cần giải thích vì sao tôi lại chọn phương án A chứ không phải phương án B, người dân thấy hợp lý tất sẽ không kêu ca".
Phương án 1: Giữ nguyên giá bán điện cho sản xuất, tăng đều cho các đối tượng còn lại.
Phương án 2: Giữ nguyên giá bán điện đối với sản xuất, giữ nguyên hặc tăng với tỷ lệ thấp đối với giá điện sinh hoạt 100 kWh đầu và giá bán buôn điện sinh hoặt nông thôn, tăng đều cho các đối tượng còn lại.
Phương án 2.1: Giữ nguyên giá bán điện sinh hoạt đối với 100 kWh đầu tiên và giá bán buôn điện sinh hoạt nông thôn.
Phương án 2.2: Tăng với tỷ lệ thấp (11%) giá bán điệ sinh hoạt đối với 100 kWh đầu tiên và 10% giá bán buôn điện sinh hoạt nông thôn.
Phương án 3: Tăng đều cho các đối tượng.
Phương án 4: Đối với sản xuất kinh doanh giữ nguyên giá bán điện nhưng quy định thêm giờ cao điểm sáng từ 9h đến 12h và chuyển giờ cao điểm tối lên sớm hơn 1 giờ so với hiện hành từ 17h đến 21h. Đối với sản xuất đặc thù đề nghị nâng lên bằng giá các ngành sản xuất khác để tạo sự bình đẳng giữa các doanh nghiệp. Xóa biểu giá bán buôn cho khu tập thể, cụm dân cư.
Đối với giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc thang của 100 kWh đầu tiên tăng lên 700 đồng/kWh, giá bán buôn điện sinh hoạt nông thôn là 450 đồng.
Còn lại tăng vào các đối tượng khác, quy định thêm giá bán công suất dự phòng. Thực hiện cơ chế điều chỉnh giá bán tự động khi các yếu tố đầu vào làm thay đổi hệ số điều chỉnh = 3%.
Phương án 5: Thực hiện chia đôi nấc thang 100 kWh đầu tiên của biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc thang để 50 KWh đầu tiên tăng thấp lên 600 đồng, 50 KWh tiếp theo lên 850 đồng, các nội dung khác giữ nguyên như phương án 4.
Phong Lan