Theo văn bản hỏa tốc do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Đoàn Mạnh Giao ký hôm qua, Thủ tướng yêu cầu Phú Mỹ Hưng phải thi hành nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động kinh doanh nhà đất theo mức thuế suất 25%.
Lý giải điều này, văn bản trên nêu rõ, theo quy định của Luật Đất đai năm 1987, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được nhà nước cho thuê đất nhưng không được chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Như vậy, tại thời điểm năm 1993, khi cấp giấy phép đầu tư cho Phú Mỹ Hưng, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chưa được phép xây dựng để bán gắn với quyền sử dụng đất (gọi tắt là kinh doanh nhà đất) và chưa được phép chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã có hạ tầng (gọi chung là bán nền). Do đó, nội dung giấy phép đầu tư ban đầu (số 602/GP ngày 19/5/1993 của Ủy ban Nhà nước về hợp tác đầu tư (nay là Bộ Kế hoạch Đầu tư) cấp cho Phú Mỹ Hưng phải được hiểu đầy đủ theo các quy định của pháp luật. Mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% quy định tại giấy phép đầu tư số 602 chỉ áp dụng đối với thu nhập kinh doanh từ cơ sở hạ tầng các cụm phát triển, như xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng, tiện nghi, tiện ích công cộng; dịch vụ thi công xây dựng….
Ngoài ra, theo công văn số 865 ngày 27/8/1998, Thủ tướng đã đồng ý cho TP HCM thực hiện thí điểm việc “cho nhà đầu tư nước ngoài thuê đất xây dựng nhà ở, để bán, cho thuê đối với người Việt Nam hoặc cho người nước ngoài thuê”. Trong hồ sơ trình UBND TP HCM, Phú Mỹ Hưng đều ghi mức thuế suất thu nhập doanh nghiệp 25% áp dụng đối với hoạt động này. "Đây mới là chủ trương của Chính phủ cho làm thí điểm và là mục tiêu, nội dung kinh doanh mới ngoài giấy phép đầu tư số 602. Do vậy, thuế suất 25% đối với Phú Mỹ Hưng là đúng pháp luật, không vi phạm các quy định về bất hồi tố các ưu đãi mà Phú Mỹ Hưng đã được hưởng trước đây", Thủ tướng kết luận.
Buổi họp báo chiều nay có mục đích thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ về thuế suất áp dụng đối với Phú Mỹ Hưng, Bộ Kế hoạch Đầu tư chỉ dành 10 phút cho các nhà báo đặt câu hỏi dù rất nhiều vấn đề được giới báo chí hy vọng sẽ được giải đáp sau khi Phú Mỹ Hưng có đơn kiện Bộ gửi lên Tòa án nhân dân TP HCM.
Ông Đạt cho biết, trước khi sửa đổi giấy phép đầu tư của Phú Mỹ Hưng vào năm 2003, Bộ Kế hoạch Đầu tư có đưa ra 2 phương án: một là Phú Mỹ Hưng chịu thuế suất 2 loại thuế suất 10% và 25%, hai là nếu Phú Mỹ Hưng không thể tách bạch các loại hình kinh doanh sẽ chịu chung một mức thuế suất. Sau nhiều lần trao đổi, do liên doanh không đồng ý với phương án nào, Bộ Kế hoạch Đầu tư đã thống nhất với Bộ Tài chính áp dụng phương án thứ nhất.
Về khiếu nại của Phú Mỹ Hưng rằng họ kinh doanh bán nhà theo đúng giấy phép, ông Đạt cũng thừa nhận các dự án xây dựng nhà ở của Phú Mỹ Hưng thuộc công trình dân dụng mà công ty được phép kinh doanh theo giấy phép ban đầu. "Tuy nhiên thời điểm đó, các nhà đầu tư nước ngoài chưa được phép bán các công trình đó cho cá nhân, tổ chức, do đó cơ quan quản lý không thể đưa ra mức thuế 25% trong giấy phép", ông Đạt giải thích.
Về việc tại sao Phú Mỹ Hưng chưa nộp một đồng thuế nào nhưng vẫn được chuyển hơn 10 triệu USD lợi nhuận ra nước ngoài, Thứ trưởng Đạt cho biết, Phú Mỹ Hưng đã kinh doanh có lãi từ năm 2000. Theo một quyết định trước đây của Bộ Tài chính, công ty được phép chuyển lợi nhuận trước, sau đó có thể tính toán lại khi thực hiện chia phần lãi với các đối tác trong liên doanh.
Trước đề nghị của các phóng viên yêu cầu Bộ Kế hoạch Đầu tư chỉ ra trách nhiệm của UBND TP HCM trong việc ban hành 6 giấy phép cho Phú Mỹ Hưng và nay đều phải thu hồi, ông Đạt đã từ chối trả lời.
Hầu hết nhà báo tham dự cuộc họp chiều nay đều chưa thoả mãn với các câu trả lời của Bộ Kế hoạch Đầu tư. Và để rộng đường dư luận, ngày mai một cuộc họp báo tương tự sẽ được tổ chức tại TP HCM với sự tham gia của Bộ Kế hoạch Đầu tư, UBND TP HCM và đại diện công ty Phú Mỹ Hưng.
Như vậy, bất đồng về mức thuế suất áp dụng với Phú Mỹ Hưng kéo dài gần 1 năm đến nay vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết. Trong văn bản chiều qua, Thủ tướng giao Bộ Tài chính chỉ đạo thu đủ thuế thu nhập mà Phú Mỹ Hưng còn nợ, làm rõ, xử lý vi phạm của công ty này trong việc không chấp hành nghĩa vụ nộp thuế, giao Bộ Kế hoạch Đầu tư căn cứ vào quy định của pháp luật và ý kiến kết luận của Thủ tướng để điều chỉnh Giấy phép cho phù hợp.
Bộ Kế hoạch Đầu tư cho biết sẽ cử ông Lê Văn Học, Vụ trưởng Quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất chịu trách nhiệm giải quyết các hồ sơ liên quan đến đơn kiện của Phú Mỹ Hưng. Bộ cũng sẽ hoàn tất các thủ tục theo đúng quy định hiện hành của tòa án. Hiện Phú Mỹ Hưng cho biết đang tiếp tục tính toán những thiệt hại kinh tế của công ty nếu họ phải chịu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động kinh doanh nhà đất theo mức thuế suất 25%.
Phong Lan