Thứ trưởng Lê Danh Vĩnh: "Xuất khẩu dệt may sẽ vượt kế hoạch năm 2004" |
- Việc tỷ lệ thực hiện hạn ngạch của nhiều mặt hàng dệt may xuất khẩu vào Mỹ và EU năm 2004 vẫn đạt thấp nói lên điều gì, thưa ông?
- Theo Hiệp định hàng dệt may giữa Việt Nam với Mỹ và EU, có nhiều chủng loại hàng bị phía nước ngoài áp đặt hạn ngạch, đối với thị trường EU có 29 Cat và đối với Mỹ là 25 Cat đôi. Trong số các chủng loại hàng dệt may được quản lý bằng hạn ngạch này, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam thường có khả năng sản xuất và xuất khẩu tập trung nhất chỉ vào khoảng 5-7 chủng loại hàng (còn gọi là Cat nóng), làm cho những chủng loại hàng còn lại thường không được sử dụng hết (còn gọi là Cat nguội).
Các Cat nóng như đối với thị trường EU là 4, 5, 6, 15, 78 và đối với thị trường Mỹ là các 338/339, 334/335, 340/640, 647/648... đến hết tháng 11, đạt tỷ lệ thực hiện hạn ngạch cao từ trên 90%, đặc biệt là Cat 338/339 đã đạt 108%, 647/648 đạt 94% tổng số hạn ngạch. Dự kiến, năm 2004 sẽ thực hiện hết hạn ngạch đối với các Cat nóng.
Theo tôi, với tốc độ xuất khẩu trong 11 tháng vừa qua, dự kiến đến hết năm 2004, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may sẽ đạt khoảng 4,3-4,35 tỷ USD, vượt kế hoạch 4,25 tỷ USD, trong đó xuất khẩu sang các thị trường có hạn ngạch ước đạt 3,25 tỷ USD chiếm khoảng 70% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may năm 2004.
- Để có thể sử dụng hết và có hiệu quả nguồn hạn ngạch của EU và Mỹ dành cho Việt Nam, theo ông cần phải có giải pháp như thế nào trong tháng cuối cùng của năm?
- Căn cứ tình hình thực hiện hạn ngạch hàng dệt may xuất khẩu sang thị trường Mỹ và EU trong 9 tháng đầu năm, để khai thác hết hạn ngạch và tăng kim ngạch xuất khẩu, trong hai tháng 10 và tháng 11 năm 2004, liên Bộ Thương mại - Bộ Công nghiệp đã thường xuyên có những thông báo hướng dẫn các thương nhân thực hiện hạn ngạch. Theo tinh thần các thông báo đó đến nay hàng dệt may xuất khẩu sang EU được áp dụng cơ chế cấp giấy phép xuất khẩu (E/L) tự động đối với 26/29 Cat và cấp visa tự động sang thị trường Mỹ đối với 15/25 Cat.
Trên thực tế trong số 10 Cat được áp dung cơ chế cấp visa sang Mỹ chỉ có 3 Cat 334/335, 340/640 và 647/648 đang được liên Bộ thực hiện phân giao hạn ngạch, 2 Cat 338/339 và 359/659S đang phân giao hết hạn ngạch và 4 Cat (434, 435, 440, 448) có hạn ngạch quá ít và cũng không có thương nhân nào đề nghị sử dụng hạn ngạch nên không cấp visa tự động.
Tuy vậy, liên Bộ Thương mại - Bộ Công nghiệp vẫn tiếp tục theo dõi tình hình thực hiện hạn ngạch để có biện pháp thích hợp trong tháng 12 nhằm đảm bảo hạn ngạch được sử dụng có hiệu quả.
- Thời điểm dỡ bỏ hạn ngạch đang tới gần, theo ông việc này sẽ ảnh hưởng tới xuất khẩu hàng dệt may vào các thị trường năm 2005 như thế nào?
- Theo Hiệp định hàng dệt may (ATC), kể từ 1/1/2005 các nước thành viên WTO là các quốc gia nhập khẩu hàng dệt may phải ngừng áp dụng hạn ngạch đối với hàng dệt may nhập khẩu từ các nước thành viên WTO khác. Việc loại bỏ hạn ngạch sẽ tạo điều kiện cho các nước thành viên WTO, đặc biệt là các quốc gia có khả năng cạnh tranh cao, mở rộng thị phần xuất khẩu hàng dệt may của nước mình. Trong khi các quốc gia khác bị giới hạn số lượng bằng quota, trong đó có Việt Nam, sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh không bình đẳng, dẫn đến nguy cơ bị mất dần khách hàng, thị phần.
Đây sẽ là một điều bất lợi đối với xuất khẩu dệt may Việt Nam nói riêng và ngành dệt may trong khối ASEAN nói chung bởi vì các nhà nhập khẩu sẽ chủ động tìm kiếm nguồn hàng cung cấp ổn định ở những nước không bị hạn ngạch, làm cho nguồn cầu về mặt hàng dệt may của Việt Nam sẽ bị giảm đi, dẫn đến nguy cơ mất dần thị phần do các nhà nhập khẩu sẽ di chuyển đơn đặt hàng đến các nước xuất khẩu không bị áp đặt hạn ngạch nữa. Điều đó có nghĩa nhịp độ tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của nước ta sang các thị trường truyền thống khó có thể duy trì như hiện nay.
Sang năm, dự báo tình hình thương mại thế giới tiếp tục tăng trưởng khá, đồng euro và Yên Nhật tiếp tục tăng giá. Ngày 3 vừa qua, EU và Việt Nam đã ký tắt thỏa thuận hạn ngạch dệt may, theo đó EU sẽ xóa bỏ hạn ngạch dệt may cho Việt Nam kể từ ngày 1/1/2005. Việc này sẽ tạo những điều kiện thuận lợi thâm nhập vào thị trường EU và Nhật Bản cho hàng dệt may. Tuy nhiên, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam phải chịu sức ép cạnh tranh rất lớn từ các nước thành viên WTO được bỏ hạn ngạch xuất khẩu hàng dệt may vào Mỹ. Kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường này vốn chiếm tỷ trọng lớn trên tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may (trên 50%) trong khi hàng dệt may của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Mỹ năm 2005 vẫn tiếp tục bị áp hạn ngạch.
Mặc dù vậy, tôi cho rằng, triển vọng xuất khẩu sang thị trường Mỹ vẫn còn rất lớn bởi vì việc xuất khẩu các Cat nóng vốn là thế mạnh của các doanh nghiệp Việt Nam sẽ không bị ảnh hưởng nhiều, do nguy cơ Trung Quốc sẽ bị Mỹ áp đặt các biện pháp tự vệ đối với nhập khẩu hàng dệt may từ nước này.
(Theo Thời Báo Kinh Tế Việt Nam)