Cục Sở Hữu Trí Tuệ thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ vừa cấp giấy chứng nhận thương hiệu "Muối Sa Huỳnh" cho Quảng Ngãi. Song việc sở hữu thương hiệu này không thể giúp cuộc sống diêm dân được sáng sủa hơn.
"Được công nhận thương hiệu tập thể muối Sa Huỳnh, chúng tôi mừng vui nhiều lắm, thế nhưng giá muối thì rẻ như bèo chỉ 400 đến 700 đồng một kg thì lấy gì mà ăn", bà Trần Thị Cảnh ở thôn Tân Diêm, xã Phổ Thạnh, than thở.
Do giá muối quá thấp, nhiều người dân đã bỏ ruộng muối hoặc cho thuê lại với giá "hữu nghị" để bà con lối xóm sản xuất, còn mình thì lặn lội vào TP HCM bươn chải, mưu sinh.
Ông Nguyễn Duy Trinh, Phó Chủ tịch UBND xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ cho biết: "Suất đầu tư ruộng muối bằng ximăng quá lớn, hầu hết ruộng muối Sa Huỳnh chủ yếu làm trên nền đất nên muối còn lẫn nhiều tạp chất. Hiện tại còn khoảng 5.000 tấn muối tồn kho trong dân chưa thể bán được".
Đồng muối Sa Huỳnh nổi tiếng từ thời Pháp, dù đã được cấp chứng nhận thương hiệu thế nhưng đời sống diêm dân còn gặp nhiều khó khăn do giá muối rẻ như cho. Ảnh: Trí Tín |
Trong khi đó, đại diện Sở Nông nghiệp Phát triển Nông thôn tỉnh Phú Yên so sánh, giá muối tại địa phương hiện chỉ còn 500.000 đồng một tấn, giảm 300.000 đồng so với tháng 7 và chỉ bằng hơn 1/3 năm ngoái. Tiêu thụ muối khó khăn do giá thấp nên hiện vẫn còn 8.500 tấn muối tồn đọng.
Thống kê chưa đầy đủ của ngành nông nghiệp Phú Yên, chỉ tính riêng trong tháng 8 đã có hơn 250 diêm dân bỏ hoang khoảng 50 ha ruộng muối đi làm công nhân ở các khu công nghiệp và hành nghề đánh bắt thủy sản kiếm sống.
Còn tại tỉnh Bình Định, vụ muối năm nay diêm dân đã sản xuất được gần 22.350 tấn nhưng chỉ bán được 12.000 tấn. Muối ế ẩm, sau vài cơn mưa đầu mùa nhiều diêm dân đã bỏ ruộng lên Tây Nguyên làm thuê ở các rẫy cà phê. Ông Nguyễn Văn Hải ở phường Nhơn Bình, TP Quy Nhơn (Bình Định) lắc đầu: "Giá muối tại ruộng rớt xuống còn 300 đồng một ký khiến chúng tôi chán nản không thể bán trong giai đoạn này. Tranh thủ thời gian đi tìm việc làm khắp nơi để cải thiện thu nhập chứ bám mãi đồng muối này thì khó sống nổi".
Hiện giá muối ở miền Trung chỉ dao động 450-700 đồng một kg, trong khi theo tính toán giá phải trên 1.000 đồng một ký mới có lãi.
Lý giải vì sao muối rẻ bèo, ông Nguyễn Xuân Nam, Trưởng phòng Chế biến nông, lâm sản và Nghề muối Bình Định khẳng định: "Do các tỉnh phía Nam đang được mùa muối. Trong khi đó, chất lượng muối sản xuất tại các tỉnh Bình Định, Quảng Ngãi, Phú Yên... lại không cao vì sản xuất thủ công, lẫn tạp chất nhiều, không thể sử dụng trong chế biến công nghiệp nên bị thương lái ép cấp, ép giá".
Để cải thiện tình hình, các chuyên gia kinh tế đề xuất Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần kiến nghị chính phủ định hướng các doanh nghiệp kinh doanh muối thực hiện chính sách thu mua tạm trữ muối để ổn định giá muối; hỗ trợ vốn vay cho diêm dân phát triển sản xuất với lãi suất ưu đãi.
Ngay từ đầu năm 2011, Bộ Công thương đã ban hành Thông tư 45/2010/TT- BCT phân giao hạn ngạch thuế quan nhập khẩu 100.000 tấn muối công nghiệp trực tiếp sử dụng làm nguyên liệu sản xuất hóa chất và 2.000 tấn muối tinh khiết nguyên liệu sản xuất thuốc, sản phẩm y tế. Trong khi đó, lượng muối tồn kho ở trong nước hiện nay là rất lớn.
Về vấn đề này, chuyên gia kinh tế cao cấp Lê Đăng Doanh nêu quan điểm, không chỉ với ngành muối, mà nhiều ngành trong nền kinh tế hiện nay vẫn có tâm lý "sính" ngoại, dù hàng trong nước có nhưng doanh nghiệp vẫn thích nhập. "Viện cớ vào chất lượng muối trong nước kém nên phải nhập là điều nghịch lý của cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Bởi lẽ hiện nay, chúng ta vẫn chưa có quy định về quản lý chất lượng muối (về màu sắc, hàm lượng NaCL...)", ông Doanh nói.
Trí Tín