Sau lời giới thiệu và khai mạc của Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Mỹ Peter Ryder và bà Phạm Chi Lan (Phó Chủ tịch Phòng Thương mại & Công nghiệp VN), là phần thuyết trình của bà luật sư Mỹ Ellen Dry về Hiệp định Thương mại song phương (BTA), thường được gọi "tắt" là hiệp định Thương mại Việt Mỹ, với 7 chương, 9 phụ lục và 2 văn bản phụ (2 bức thư của Bộ trưởng Thương mại Việt Nam Vũ Khoan và bà Đại sứ Thương mại Mỹ Charlene Barshefky).
7 chương của Hiệp định bao gồm cam kết của hai nước về các vấn đề: Thương mại hàng hóa (chương 1), Quyền sở hữu trí tuệ (chương 2), Thương mại dịch vụ (chương 3), Phát triển quan hệ đầu tư (chương 4), Tạo thuận lợi trong kinh doanh (chương 5), Các quy định liên quan tới tính minh bạch, công khai và quyền khiếu nại (chương 6), Những điều khoản chung (chương 7). Chỉ một số cam kết trong Hiệp định này có hiệu lực ngay, chẳng hạn, nhiều chủng loại hàng hóa Việt Nam sẽ được hưởng thuế suất giảm đáng kể khi tham gia vào thị trường Mỹ. Các phụ lục đã liệt kê cụ thể từng loại hàng hóa của hai nước và thời gian chúng sẽ được bỏ hoặc giảm thuế xuất nhập khẩu.
Theo hiệp định, phía Việt Nam cần phải có nhiều thay đổi lớn như: Cam kết làm cho rõ ràng hơn nhiều điều luật liên quan đến thương mại và bổ sung quyền khiếu nại; Vấn đề độc quyền phải được "nới lỏng"; Cắt giảm thuế trung bình từ 1/3 tới 1/2 với một số hàng tiêu dùng nhập khẩu như phim, điều hòa nhiệt độ, mỹ phẩm, điện thoại di động...; Đồng ý loại bỏ tất cả biện pháp hạn chế nhập khẩu đối với nông sản trong thời hạn từ 2-10 năm, bỏ hẳn quota xuất khẩu với một vài hàng hóa đặc biệt như gạo...; Các doanh nghiệp nhà nước không được hưởng quyền miễn trừ nào khi tham gia hoạt động thương mại... Một điều được Hiệp định đặc biệt nhấn mạnh là Việt Nam phải cam kết cải thiện hơn nữa tính minh bạch trong hệ thống điều tiết của mình gồm các vấn đề về luật pháp, hải quan, thủ tục hành chính, đồng bộ hóa hệ thống đơn từ, mẫu biểu....
Về phía Mỹ, sẽ giảm hoặc bỏ hạn ngạch nhập khẩu để hàng Việt Nam có mặt nhiều hơn tại thị trường nước này. Đồng thời, sẽ cắt giảm thuế với nhiều mặt hàng cụ thể, ví dụ như: áo tơ tằm nam trước đánh thuế 60% nay giảm xuống còn 20%, đồ mây tre từ 60% giảm còn 0%, giày dép đế mềm từ 35% xuống 5,1%... Theo bà Ellen Dry, với các mức thuế mới, 4 mặt hàng của Việt Nam sẽ có sự thay đổi lớn (tăng) về con số xuất khẩu là đồ may mặc, thủy sản, giày dép, đồ gỗ cao cấp. Bà nhấn mạnh: "Với BTA, Việt Nam sẽ có một bước tiến lớn trong việc chuẩn bị gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới WTO".
Sau bài thuyết trình quan trọng này, đại diện 500 doanh nghiệp chia thành 2 nhóm tham dự 2 cuộc hội thảo diễn ra song song, bàn về "Kinh doanh với thị trường Mỹ" qua các chủ đề: Thương mại từ doanh nghiệp tới doanh nghiệp; Vận tải hàng hóa trong kinh doanh xuất nhập khẩu; Vận chuyển đúng thời hạn, quản lý hệ thống cung cấp; Đăng ký nhãn hiệu bản quyền và bằng sáng chế; Xuất khẩu sang Mỹ - các vấn đề liên quan đến tài chính tín dụng; Thảo luận về những đề xuất điện toán hóa thủ tục hải quan Việt Nam; Thủ tục visa.
Từ giữa những năm 1990, diễn đàn này đã được tổ chức hàng năm tại TP HCM và đây là lần đầu tiên tại Hà Nội.
Diệu Trang, vnExpress.