Theo ông Đinh Nho Bảng, Tổng thư ký Hiệp hội Kinh doanh Vàng, gạt vàng ra khỏi danh sách, lý do chính vì bản chất đây không phải là hàng hóa. Việc kim loại quý này có mặt trong danh sách mặt hàng nhập khẩu sẽ làm tăng tỷ lệ nhập siêu. Lo ngại này cũng dẫn đến hậu quả thị trường vàng trong nước bị kìm hãm. Tính thanh khoản của kim loại quý này rất cao, vốn là một ngoại tệ mạnh, chứ không như các loại hàng hóa khác có sự hao mòn về giá trị. Sau khi nhập khẩu, vàng cũng có thể được tái xuất mà vẫn bảo đảm giá trị quốc tế. Ông Bảng cho biết, quý một năm 2009 khi Việt Nam xuất siêu tới 1,64 tỷ USD, xuất khẩu vàng chiếm phần lớn.
Ngoài ra, ông nhận định việc Việt Nam chưa xem vàng là ngoại tệ mạnh khiến vai trò của nó trong kho dự trữ ngoại tệ hiện ở mức rất thấp so với Mỹ hay Trung Quốc. Vàng trong kho cũng khó sinh lời khi mua từ thời giá khoảng 200 USD, cho đến nay thị trường đã vượt xa 1.000 USD mà vẫn không xuất được. Hiệp hội kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cần đánh giá lại hiệu quả của việc dự trữ vàng và nới lỏng kiểm soát để được xuất được nhập khi có nhu cầu.
Hiệp hội không cho rằng việc nới lỏng nhập vàng sẽ ảnh hưởng đến thị trường tiền tệ, thậm chí còn ngược lại. Khi việc xuất nhập bị hạn chế, hoạt động buôn lậu vàng sẽ gây căng thẳng trên thị trường ngoại tệ tự do.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho rằng việc gạt vàng khỏi danh sách hàng xuất nhập khẩu không đem lại lợi ích nào về mặt kinh tế học. Ảnh: N.M |
Tuy nhiên, theo tiến sĩ Lê Đăng Doanh, không việc gì phải đưa vàng ra khỏi danh sách hàng hóa xuất nhập khẩu. “Nếu nói gạt vàng ra để hạn chế nhập siêu thì chỉ là biện pháp tự ru ngủ mình”, ông nhận định. Trong khi đó, Việt Nam lại không phải là nước sản xuất vàng. Để thỏa mãn nhu cầu vàng cất giữ, trang sức trong nước, chỉ có cách nhập khẩu. Ngoài ra, nhập khẩu vàng cần một lượng ngoại tệ lớn. Tóm lại, việc gạt vàng ra khỏi danh sách hàng hóa xuất nhập khẩu không đem lại lợi ích thực chất nào về mặt kinh tế học, ông Doanh khẳng định.
Mặt khác, vàng trong nước hiện nay cũng không khan hiếm. Nhiều nguồn tin ước đoán trong dân đang nắm giữ khoảng 500 tấn vàng. Nới lỏng dây cương cho xuất nhập vàng cũng không đồng nghĩa với việc ngăn chặn hoạt động buôn lậu. "Cứ có chênh lệch giá giữa thị trường trong và ngoài nước thì có buôn lậu. Không ai đảm bảo được là cho xuất nhập vàng thì giá nội địa và quốc tế sẽ cân bằng nhau. Thực tế thì lâu nay, rất ít khi chúng ta thấy có sự cân bằng này", ông Doanh nói.
Từ phía Tổng cục Thống kê, đại diện của Vụ Thương mại Giá cả cho biết vẫn giữ nguyên quan điểm từ trước đến nay là thống kê xuất nhập khẩu cần tính cả vàng miếng. Không chỉ Việt Nam mà nhiều nước cũng chung quan niệm vàng do Nhà nước, ngân hàng trung ương nhập về để dự trữ thì được coi là phương tiện thanh toán, tích trữ. Còn vàng do các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp nhập, xuất để phục vụ mục đích kinh doanh cần được đưa vào danh mục hàng xuất nhập khẩu.
Thanh Bình