Ông Võ Trí Thành trao đổi với báo giới bên lề diễn đàn về ổn định kinh tế vĩ mô do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM) và Tổ chức hợp tác kỹ thuật Đức (GTZ) tổ chức sáng nay tại Hà Nội.
- Ông nhận định thế nào về tình hình kinh tế hiện nay?
TS. Võ Trí Thành, Trưởng ban Nghiên cứu chính sách hội nhập kinh tế quốc tế (CIEM). Ảnh: N.C. |
- Hiện diễn biến kinh tế đã tốt hơn khi thanh khoản của các ngân hàng được cải thiện, cán cân thanh toán ổn định. Tuy nhiên, tình hình vẫn khá bất ổn nếu xét về kinh tế vĩ mô. Lạm phát vẫn còn cao, lòng tin của công chúng và nhà đầu tư trên thị trường chưa ổn định. Trong điều kiện kinh tế có biến động, cơn bão tài chính trên thế giới chưa qua, thì rủi ro với một nền kinh tế mở cửa vẫn là cao.
Theo dự báo của CIEM dựa trên số liệu của tháng 9, việc GDP tăng 7% sẽ khó xảy ra. Tăng trưởng của Việt Nam trong năm nay vào khoảng 6,5-6,6%, lạm phát trên dưới 25%. Những con số này nói lên rằng Việt Nam cần tiếp tục giữ vững kinh tế vĩ mô, nhất là trong tình hình kinh tế thế giới biến động, suy thoái toàn cầu nghiêm trọng hơn.
- Những thách thức và rủi ro nào Việt Nam sẽ gặp phải trong thời gian tới?
- Hiện nay có nhiều thách thức, như nên thắt chặt hay nới lỏng chính sách tiền tệ đến đâu, áp lực tăng lương, cán cân thanh toán quốc tế. Trong bối cảnh hiện nay, việc huy động vốn từ bên ngoài là khá khó khăn, kể cả vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được thực hiện, nguồn vốn gián tiếp và vay thương mại. Vấn đề là luồng vốn nào sẽ tài trợ cho thâm hụt thương mại của Việt Nam.
Mặt khác, quản trị rủi ro của hệ thống ngân hàng còn yếu. Nợ xấu cũng có thể trở nên nặng nề hơn. Nhìn chung, tình hình kinh tế đã có cải thiện, nhưng rủi ro vẫn còn trước mắt.
- Việt Nam có dấu hiệu nới lỏng chính sách tiền tệ để thúc đẩy tăng trưởng. Ông nghĩ sao về động thái này?
- Tôi không nghĩ là Việt Nam đang nới lỏng chính sách tiền tệ. Nhiều nước châu Á cũng đang đắn đo giữa 2 lựa chọn là ổn định kinh tế vĩ mô hay thúc đẩy tăng trưởng. Thực tế họ cũng chưa nới lỏng và lựa chọn như thế nào còn phụ thuộc vào tình hình từng nước. Theo tôi, về ngắn hạn trong 1-2 tháng tới, phải nỗ lực cho ổn định kinh tế vĩ mô, an sinh xã hội và hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ có tiềm năng.
Chính sách tiền tệ hiện cũng đã phát đi tín hiệu rõ ràng. Việt Nam vẫn thắt chặt chính sách tiền tệ để ổn định, nhưng cơ quan quản lý đã tìm được giải pháp để chi phí của ngân hàng giảm, từ đó giảm lãi suất cho vay với doanh nghiệp tư nhân. Cụ thể là mới đây lãi suất tiền gửi dự trữ đã tăng lên.
Tôi cho rằng, các biện pháp vẫn nên lấy ổn định kinh tế vĩ mô làm trọng. Đến lúc nào đó tâm lý thị trường lạc quan, mới nới lỏng một cách thận trọng. Nếu nới lỏng sớm quá sẽ làm mất đi hiệu quả của các biện pháp trong thời gian qua, còn nếu khi tình hình khá lên mà vẫn thắt chặt tiền tệ thì sẽ gây ra tác động xã hội.
- Thắt chặt tiền tệ cũng gây ra hiệu ứng tiêu cực với các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Theo ông cần giải quyết mâu thuẫn này ra sao?
- Cần nhìn nhận doanh nghiệp vừa và nhỏ theo các nhóm khác nhau để quyết định nên hỗ trợ doanh nghiệp nào. Những doanh nghiệp tiềm năng thì nên hỗ trợ. Ngành ngân hàng, các hiệp hội và các doanh nghiệp cần xem xét vấn đề này. Tôi cũng muốn lưu ý là ngành xây dựng đang chịu ảnh hưởng nặng nề, và năm nay tốc độ tăng trưởng của ngành này có thể bằng 0.
- Ông nhận định thế nào về diễn biến trong năm 2009 ?
- Năm 2009 vẫn cần cải thiện những rủi ro phát sinh và bất ổn kinh tế. Mặt khác, những vẫn đề vi mô mới nảy sinh cũng trở nên nặng nề hơn như an sinh xã hội, việc làm, phát triển sản xuất kinh doanh.
Trong năm 2009 tăng trưởng kinh tế thế giới sẽ giảm so với năm nay, trong khi 2008 đã giảm nhiều so với 2007. Điều này xảy ra ở các nền kinh tế lớn cũng như đang phát triển, đặc biệt là các nền kinh tế mà Việt Nam có nhiều quan hệ thương mại và đầu tư.
Trong năm 2009, Việt Nam sẽ tăng trưởng bằng hoặc tăng giảm một chút so với năm 2008, có thể là 6-6,5%, hoặc cao hơn một chút. Mức này cũng là không tồi so với khu vực và thế giới. Nếu việc ổn định kinh tế vĩ mô tiếp tục làm tốt thì kinh tế sẽ dần ổn định, dù lạm phát có thể ở mức 12-13%. Tình hình sẽ ổn định hơn nhiều so với năm 2008.
Ngọc Châu ghi