Ông Long trao đổi với VnExpress về giá cả 2 tháng đầu năm. |
Ông Ngô Trí Long, Viện phó Nghiên cứu khoa học thị trường giá cả cho rằng, trong vòng 10 năm qua, 2 tháng đầu năm nay chỉ số giá tiêu dùng tăng cao nhất (4,1%). Những nguyên nhân được xác định là dịch cúm gia cầm, làm mất đi 20-25% nguồn cung ứng thực phẩm, khiến cho giá thực phẩm cả nước tăng 6,8%; hạn hán diễn ra trên diện rộng ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp; những mặt hàng Việt Nam phải nhập khẩu lớn là phân bón, phôi thép, xăng dầu, hạt nhựa liên tục biến động tăng....
"Từ những nguyên nhân trên dẫn đến sự biến động về giá tiêu dùng trong 2 tháng đầu năm, sức ép tăng giá của những tháng còn lại của năm là rất lớn. Chính vì vậy, mức lạm phát 5% sẽ khó có thể thực hiện được", ông Long nói.
Theo ông Long, có những nhân tố chính tạo nên sức ép làm giá tiếp tục tăng, như: giá một số nguyên liệu đầu vào chiến lược như thép, nhựa, phân bón, xăng dầu (xu hướng giá các mặt hàng này trên thế giới vẫn chưa giảm là sức ép khiến tăng giá đầu vào, làm cho chi phí và giá thành tăng cao); việc từ 1/4 Nhà nước tăng tiền lương và khoản trợ cấp cũng như tháng 10 sẽ điều chỉnh lương đối với khu vực hành chính sự nghiệp... đã tác động không nhỏ tới việc tăng giá.
Cụ thể, đối với việc tăng giá xăng dầu lên gần 7% từ ngày 22/2 đã làm chi phí nhiên liệu sản xuất và vận tải tăng theo. Chẳng hạn, từ cuối tháng 2 đến nay, tại TP HCM và nhiều tỉnh phía Nam, giá các loại vật liệu như gạch, ván ép... đã tăng 3-7%, thậm chí có loại tăng trên 10%.
Bên cạnh đó, hạn hán trên diện rộng ở phía Nam sẽ còn ảnh hưởng rất lớn đến giá cả hàng hóa trong thời gian tới khiến cho nguồn hàng xuất khẩu gạo sẽ thiếu hụt. Bên cạnh đó, mặc dầu dịch cúm gia cầm đã được khắc phục, tốc độ khôi phục sẽ chậm.
"Đây là những nguyên nhân khiến lạm phát năm nay sẽ đứng ở mức từ 5% đến 5,5%", ông Trần Công Chuyên, chuyên gia Viện Nghiên cứu khoa học thị trường giá cả, chia sẻ quan điểm với VnExpress.
Dịch cúm gà cũng được các chuyên gia đề cập như là một trong những tác động xấu đến tăng GDP. Theo đánh giá của các chuyên gia Ngân hàng Phát triển châu Á tại Việt Nam, ảnh hưởng của dịch này sẽ làm chậm tốc độ tăng trưởng GDP dưới 1%, với mức tổn thất trực tiếp khoảng 700 triệu USD.
Để tạo sự ổn định của giá cả hàng hóa, dịch vụ trong thời gian tới, theo Cục quản lý giá (Bộ Tài chính), Nhà nước cần sử dụng mạnh mẽ hơn đòn bẩy giá trần và sàn trong điều hành giá cả. Cụ thể cho phép Bộ Tài chính quy định giá tối đa, tối thiểu nhằm mục đích bình ổn giá.
Ngọc Quang