- Thưa ông, vì sao Ban soạn thảo đưa vấn đề này vào Luật Cạnh tranh?
- Điều khoản "Bán hàng đa cấp bất chính" được chúng tôi đưa vào chương Hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Theo định nghĩa, đây là hành vi của doanh nghiệp gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp khác, làm giảm khả năng cạnh tranh trên thị trường hoặc gây thiệt hại đến lợi ích chính đáng của người tiêu dùng, trong đó sử dụng những biện pháp mang tính gian dối, phân biệt đối xử, thiếu trung thực.
- Ông có nhận xét gì trước ý kiến cho rằng, bán hàng đa cấp là một hành vi thương mại bình thường trong nền kinh tế thị trường?
- Bán hàng đa cấp khá linh hoạt đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ kinh doanh theo kiểu hộ gia đình. Khi một doanh nghiệp chỉ mới phát triển được khâu sản xuất chưa đủ sức bán hàng, tiếp thị nên phải nhờ người khác bán giùm và trả lương bằng hoa hồng .
Vấn đề là ở chỗ, cần có luật điều chỉnh để nó đi vào khuôn khổ. Không có luật thì chắc chắn sẽ dẫn đến sự thái quá với nhiều hậu quả tai hại, nhất là với người tiêu dùng. Không thể nói là "thuận mua vừa bán" nếu người tiêu dùng mua phải một món hàng giá 6 triệu đồng nhưng thực tế giá thành chỉ 1-2 triệu đồng.
- Luật sẽ quy định những vấn đề gì?
- Luật sẽ quy định như thế nào là bán hàng đa cấp hợp lý, khống chế mức hoa hồng % trên giá bán, đa cấp là đến bao nhiêu cấp, đến như thế nào thì bị cấm, thẩm quyền của cơ quan quản lý cạnh tranh khi có vụ việc tranh chấp xảy ra sẽ phân định giá nào là hợp lý, hành vi đó có bất chính hay không?...
- Trên thế giới, hành vi bán hàng đa cấp được điều chỉnh bởi Luật Cạnh tranh như thế nào?
- Đài Loan đã quy định điều này trong Luật Cạnh tranh từ lâu, họ còn có cả một quy chế hướng dẫn. Chẳng hạn: Khi muốn kinh doanh bán hàng đa cấp doanh nghiệp phải báo cáo đến cơ quan quản lý về tổ chức, kế hoạch bán hàng, công thức tính toán, điều hành, thời gian tiến hành... đến tận người tiêu dùng cuối cùng. Trong quá trình hoạt động, người kinh doanh không tuân thủ các quy định sẽ bị rút giấy phép, phạt tiền hoặc thậm chí bị truy tố hình sự... Tương tự, Luật Cạnh tranh của Canada cũng cấm bán hàng đa cấp bất chính. Ở Trung Quốc hiện không ít công ty đang thực hiện hành vi loại này nhưng không nhằm mục đích thương mại chân chính mà mang tính lừa đảo, vì thế các nhà làm luật của Trung Quốc cũng đang ráo riết soạn thảo luật để điều chỉnh.
Khi soạn thảo, chúng tôi vẫn dựa trên kinh nghiệm của các nước vì vấn đề này đối với Việt Nam còn rất mới. Chúng tôi cũng cần ý kiến đóng góp của người tiêu dùng, các doanh nghiệp cũng như những nhà nghiên cứu, các cơ quan quản lý của Việt Nam.
(Theo Lao Động)