Dự án có quy mô trên dưới 100 tỷ đồng, anh Linh sở hữu vài hecta đất có sổ đỏ và chút vốn riêng, muốn ngân hàng tài trợ 50 tỷ đồng để nhập khẩu dây chuyền từ nước ngoài. Cán bộ ngân hàng đánh giá dự án khả thi. Cá nhân anh cũng rất tin tưởng vào công trình đầu tiên kể từ khi tách ra làm ăn riêng. Chỉ còn một tháng nữa phải trả lời đối tác có nhập thiết bị hay không, anh chết lặng khi nghe cán bộ tín dụng thông báo.
Anh Linh vội vã lao tới mấy ngân hàng cổ phần khác, đâu đâu cũng nhận được cái lắc đầu: "Khó lắm, bây giờ ngân hàng không dám cho vay trung dài hạn nhiều". Là chủ doanh nghiệp tư nhân mới thành lập, ít kinh nghiệm quan hệ với ngân hàng, anh không thể tự lý giải tại sao khó vay vốn với thời hạn 3-4 năm.
"Chúng tôi, cũng như nhiều ngân hàng khác, đều thận trọng với các hợp đồng tín dụng trung dài hạn, bởi phải lo tới vấn đề thanh khoản cũng như cơ cấu tài sản của mình", Phó tổng giám đốc Ngân hàng Quân đội (MB) Cao Thúy Nga xác nhận.
Lâu nay, MB thường đưa ra một tỷ lệ vốn nhất định dành cho các hợp đồng trung dài hạn. 6 tháng đầu năm, trong tổng lượng vốn MB cho vay với nền kinh tế, tỷ lệ trung dài hạn chiếm khoảng 40%. Bà Nga nhìn nhận tỷ lệ này là tương đối cao, ngân hàng đang cố gắng điều chỉnh để đảm bảo an toàn. "Ở một số chi nhánh, nếu đã dùng hết, hoặc gần hết tỷ lệ cho phép, họ càng chặt chẽ hơn với các hợp đồng vay trung, dài hạn", bà Nga nói thêm.
Nhu cầu vay vốn đang tăng lên. Ảnh: Hoàng Hà |
Yêu cầu kiểm soát tín dụng không phải là lý do chính khiến các ngân hàng thận trọng cho vay trung và dài hạn. Bởi cho dù tăng trưởng tín dụng bị khống chế ở mức 30% hay thậm chí 25-27% đi chăng nữa, cũng chỉ là ràng buộc cho những tháng còn lại của năm nay. Trong khi vay trung dài hạn thường từ một năm cho tới trên 5 năm.
Tổng giám đốc PG Bank Nguyễn Quang Định lý giải lâu nay các ngân hàng vốn đã rất thận trọng với những hợp đồng như vậy, nhưng áp lực lớn hơn khi Ngân hàng Nhà nước siết quy định dùng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn. Phần lớn lượng vốn huy động vào đều có kỳ hạn dưới một năm, trong khi vay trung hạn cũng phải 1-3 năm, dài hạn thường trên 5 năm. Theo quy định mới của Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng thương mại chỉ được dùng tối đa 30% vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn, thay vì tỷ lệ 40% trước đây.
PG Bank là ngân hàng mới, chưa chịu nhiều áp lực về vốn trung dài hạn, nên vẫn cho vay nếu dự án khả thi. Các ngân hàng hoạt động lâu năm, căng thẳng về nguồn vốn trung dài hạn càng lớn hơn.
Tin bài liên quan: | |||||
|
Theo Tổng giám đốc LienVietBank Nguyễn Đức Hưởng, lãi suất cũng là nút thắt khiến các ngân hàng càng e ngại tín dụng trung dài hạn. Lãi suất cơ bản vẫn giữ 7% một năm và nhiều khả năng sẽ không thay đổi từ nay đến cuối năm, khống chế lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại ở mức 10,5% suốt nhiều tháng qua. Trong khi đó, lãi suất huy động liên tục dâng cao do áp lực từ các kênh đầu tư khác và tâm lý lạm phát kỳ vọng. Có ngân hàng đã đẩy lãi suất huy động lên quá 10%, trong khi để đảm bảo có lợi nhuận, bình quân lãi suất cho vay phải chênh hơn 2% so với huy động.
"Cứ với đà này, không chỉ cho vay trung dài hạn, mà ngay cả ngắn hạn cũng sẽ gặp khó khăn. Lúc này, ngân hàng hút vốn không phải để cho vay, mà là để giữ khách, đảm bảo thanh khoản cho mình. Huy động 10%, cho vay cũng 10%, thử hỏi ngân hàng làm sao có lãi", ông Hưởng nói thêm.
LienVietBank hiện chỉ dùng 15-20% vốn huy động được để cho vay trung dài hạn và tỷ lệ tín dụng trung dài hạn cũng chỉ vỏn vẹn 15-20% tổng vốn cho vay với nền kinh tế. Ông Hưởng tính toán, cho ngắn hạn có lợi hơn trung dài hạn, đặc biệt trong bối cảnh khó khăn hiện nay. Bởi khoảng vênh giữa lãi suất cho vay các kỳ hạn khác nhau hiện không đáng kể. Trong khi cho vay ngắn hạn quay vòng vốn nhanh hơn, và cập nhật lãi suất nhanh hơn nếu có điều chỉnh.
"Sẽ là vấn đề rất lớn nếu ngân hàng tiếp tục ngại cho vay trung dài hạn. Bởi vốn ngắn hạn chủ yếu phục vụ cho sản xuất kinh doanh lưu động, trong khi vốn dài hạn lại đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế về lâu dài. Vốn trung dài hạn tắc, đầu tư phát triển cũng sẽ tắc theo, và kinh tế khó lòng tăng trưởng như mong muốn", ông Hưởng khuyến cáo.
Dự án 100 tỷ đồng đầu tư sản xuất công nghiệp của anh Linh hiện vẫn nằm trên giấy. Cũng như nhiều doanh nghiệp khác, anh chỉ cần vay được vốn ngân hàng mà không quan tâm có thuộc diện hỗ trợ 4% lãi suất theo chương trình kích cầu của Chính phủ hay không. Trong lúc đi theo đường chính thức rất khó khăn, anh Linh đã nhận vài gợi ý giúp vay vốn nếu có vài phần trăm hoa hồng môi giới.
Song Linh