Đa số các công ty dệt may Việt Nam làm ăn chân chính. Ảnh: Anh Tuấn. |
Sau đợt kiểm tra thực tế tại một số nhà máy sản xuất và xuất khẩu dệt may Việt Nam tháng 8 năm ngoái, cơ quan Hải quan Mỹ phát hiện nhiều lô hàng đã được xuất đi mà không có chứng từ hợp lệ, thậm chí có trường hợp làm giả chứng nhận xuất xứ (C/O) để xuất khẩu hàng của một nước thứ 3, trong đó có Trung Quốc. Biện pháp trừng phạt tạm thời được đưa ra lúc đó là cấm các doanh nghiệp vi phạm xuất hàng sang Mỹ, đồng thời kiểm tra gắt gao các lô hàng cập cảng của một số đơn vị khác.
Với mức phạt mà Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đề xuất, trị giá xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường này của Việt Nam có thể bị giảm tới 1,96%. Quyết định này nhằm làm an lòng giới sản xuất trong nước, vốn bất bình với chính phủ của ông Bush vì đã quá hào phóng khi ký Hiệp định Dệt may với Việt Nam. Văn kiện này được ký tắt hồi tháng 4 năm ngoái, cho phép Mỹ áp hạn ngạch với 38 chủng loại hàng dệt may Việt Nam, với tổng giá trị hạn ngạch là 1,7 tỷ USD.
Theo ông Cass Johnson, Chủ tịch Uỷ ban Quốc gia các Hiệp hội Dệt may, những đợt thanh sát mới đây của cơ quan Hải quan Mỹ cho thấy, 28% các lô hàng dệt may đến từ châu Á đều có sự gian lận về xuất xứ sản phẩm. "Chính vì vậy, nếu thực sự tỷ lệ chuyển tải bất hợp pháp của Việt Nam chỉ dừng lại ở mức 4,5% thì có thể xem đây là đất nước có ngành dệt may xuất khẩu trong sạch nhất thế giới", ông Johnson nói thêm.
Trao đổi với VnExpress về vụ việc này, một quan chức của Bộ Thương mại cho biết, 4,5% là mức phạt quá cao so với thực tế chuyển tải của các lô hàng Việt Nam, vì vậy, bộ đã đề nghị phía Mỹ xử phạt căn cứ trên kết quả kiểm tra thực tế. "Đầu tuần này, hai bên sẽ tiếp tục đàm phán về vấn đề chuyển tải quota bất hợp pháp cũng như về việc tăng hạn ngạch cho dệt may Việt Nam trong năm 2005", vị quan chức này nói thêm.
Xuất khẩu dệt may của Việt Nam sang Mỹ tăng vọt từ 49 triệu USD năm 2001 lên mức 952 triệu USD năm 2002. Năm ngoái, con số này lên tới 1,8 tỷ USD (chưa tính 600 triệu USD xuất khẩu trong giai đoạn chưa bị áp quota).
Theo thống kê của Hiệp hội Dệt may Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu toàn ngành sang Mỹ 4 tháng đầu năm chỉ đạt 644 triệu USD, giảm 0,6% so với cùng kỳ.
Song Linh