Sáng 24/12, tại phiên giải trình của Chính phủ về việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh, đại biểu Trần Thị Quốc Khánh cho biết, tại kỳ họp Quốc hội vừa qua, bà đã có văn bản chất vấn Thống đốc về độc quyền sản xuất kinh doanh vàng miếng SJC. Theo đó, bà đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết quyết định 1623 có bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp không. Tuy nhiên, trong văn bản trả lời, Thống đốc chỉ nói về Nghị định 24 của Chính phủ mà chưa trả lời câu hỏi về quyết định 1623.
Đại biểu Khánh đề nghị lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước có mặt tại phiên giải trình làm rõ vì sao Nghị định 24 không quy định cụ thể nhưng quyết định 1623 của Thống đốc lại quy định cụ thể và tạo thu nhập riêng cho SJC khiến người dân và doanh nghiệp kinh doanh vàng khác bị thiệt hại. Nữ đại biểu còn cho rằng, quyết định 1623 có nội hàm là văn bản quy định pháp luật nhưng lại không được ban hành theo đúng hình thức, trình tự, thủ tục.
"Vậy có phải sơ suất hay là lách luật? Đối với những thiệt hại của người dân và doanh nghiệp do việc thực hiện quyết định gây ra, trách nhiệm của lãnh đạo Ngân hàng nhà nước nói chung và trách nhiệm Thống đốc nói riêng như thế nào?", bà Khánh đặt câu hỏi.
Theo đại biểu Trần Thị Quốc Khánh, quyết định 1623 có nghi vấn về lách luật, gây thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp. Ảnh: Lệ Chi. |
Theo Phó thống đốc Đặng Thanh Bình, Chính phủ ban hành nghị định 24 để ổn định thị trường vàng, trong đó quy định trách nhiệm của Ngân hàng nhà nước là phải can thiệp, bình ổn thị trường. Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm tổ chức và quản lý sản xuất vàng miếng, thông qua việc quyết định hạn mức, thời điểm sản xuất, phương thức sản xuất vàng miếng phù hợp với từng thời kỳ. Sau khi Nghị định 24 có hiệu lực, việc sản xuất vàng miếng thuộc quyền của Ngân hàng Nhà nước.
Thực hiện trách nhiệm của mình, ngày 23/8/2012 Thống đốc ban hành quyết định 1623, trong đó nói rõ phạm vi điều chỉnh là quy định việc tổ chức và sản xuất vàng miếng. "Đây là quy định điều chỉnh quản lý, tổ chức sản xuất vàng miếng của riêng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, không thuộc dạng văn bản quy phạm pháp luật. Tôi nghĩ rằng với các quy định về trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước trong Nghị định 24, quyết định này được ban hành rất hợp hiến và hợp pháp", ông Bình nói.
Vị Phó thống đốc cũng khẳng định đã làm đúng trình tự thủ tục ban hành quy định như xin ý kiến các cơ quan liên quan, làm việc với UBND TP HCM, chủ sở hữu của Công ty SJC.
Trước chất vấn liên quan đến việc "độc quyền vàng miếng SJC gây thiệt hại cho người dân", ông Bình cho rằng, Nghị định 24 và các quy định của Ngân hàng Nhà nước không có quy định nào buộc người dân chuyển đổi vàng miếng sang thương hiệu SJC. Tuy nhiên, thực tế "có rất nhiều người dân đang nắm giữ thương hiệu vàng miếng khác muốn chuyển sang thương hiệu SJC". Vì thế, Ngân hàng Nhà nước đã hướng dẫn và cho phép SJC được nhận các thương hiệu vàng miếng khác gia công thành thương hiệu SJC với mức phí gia công 50.000 đồng mỗi lượng.
"Tôi cho rằng việc ban hành quyết định 1623 không gây thiệt hại đối với người dân", Phó thống đốc Phạm Thanh Bình khẳng định.
Phần trả lời của Phó thống đốc Đặng Thanh Bình chưa làm đại biểu Trần Thị Quốc Khánh hài lòng, đặc biệt là nội hàm của quyết định này. Tuy nhiên, bà không hỏi thêm mà chỉ đề nghị Ủy ban Pháp luật và Bộ Tư pháp cùng các cơ quan có thẩm quyền cần tiếp tục kiểm tra, giám sát.
Nguyễn Hưng