Các ngân hàng đang chờ nhau tăng lãi suất. |
Lãi suất tiết kiệm kỳ hạn ba tháng và sáu tháng đang dao động trong khoảng 0,62-0,66%/tháng tùy ngân hàng. Như vậy nếu gửi tiền sáu tháng, người gửi được hưởng lãi từ 3,72-3,96%, trong khi chỉ số tăng giá năm tháng đầu năm được Tổng cục Thống kê công bố lên tới 6,3%. Năm tháng trước, giá một cân thịt lợn là 32.000 đồng, bây giờ lên 40.000 đồng; một lít sữa tươi giá 14.000 đồng hiện nay lên 17.000 đồng; một mớ rau muống 1.000 đồng lên 2.000 đồng... Với 100.000 đồng gửi tiết kiệm, sau sáu tháng người gửi lĩnh thêm 4.000 đồng lãi. 4.000 đồng đó khó có thể bù đắp được mức tăng giá của một ký thịt, một lít sữa hay một mớ rau.
Chính giám đốc một ngân hàng thương mại lớn ở TPHCM phát biểu gửi tiền dài hạn 18-24 tháng thì chưa biết như thế nào, nhưng gửi tiền ngắn hạn đã thấy rõ là lỗ. Thế nhưng, người dân vẫn gửi tiết kiệm, vốn huy động bằng tiền đồng của các ngân hàng tuy có giảm nhưng không đáng kể. Theo Ngân hàng Nhà nước, tổng lượng tiền huy động của các ngân hàng năm tháng đầu năm tăng 6,7%, cho vay tăng 10% so với cuối năm ngoái.
Nếu so với cùng kỳ thì tiền gửi tăng chậm hơn (8%), cho vay cũng chậm hơn, tăng trưởng tín dụng đang chậm lại. Lý do chính là các kênh đầu tư khác cũng đang tắc, chứ không phải vì lãi suất ngân hàng còn hấp dẫn. Giá vàng liên tục biến động, người ta không dám giữ vàng vì rủi ro cao. Thị trường nhà đất bị ảnh hưởng bởi giá vàng, đang đóng băng. Giao dịch chứng khoán cầm chừng, việc niêm yết cổ phiếu của các ngân hàng, công ty bảo hiểm, doanh nghiệp lớn chưa rõ thời điểm. Còn đôla Mỹ, tuy gần đây đã lấy lại “phong độ” so với các ngoại tệ mạnh khác trên thị trường thế giới, nhưng lãi suất vẫn quá thấp (lãi suất tiết kiệm đôla Mỹ sáu tháng của các ngân hàng khoảng 1,5-1,8%/năm). Thêm vào đó, sự tăng giá của đôla Mỹ so với đồng nội tệ thời gian qua lại không đáng kể.
Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội, Thống đốc Lê Đức Thúy cho biết: “Vừa qua tốc độ tăng tiền gửi bằng đôla Mỹ cao hơn đồng Việt Nam. Đấy là một thái độ phản ứng của người dân. Nhưng xét về số tuyệt đối, thì lượng tiền đồng gửi vào ngân hàng vẫn tăng hơn so với tiền gửi ngoại tệ. Về mặt điều hành tiền tệ, tôi không lo ngại khía cạnh ấy. Năm ngoái, tiền gửi bằng đôla Mỹ ít, mà cho vay đôla nhiều. Nay nếu người dân tăng gửi ngoại tệ, sẽ giảm bớt rủi ro về ngoại hối cho các tổ chức tín dụng khi cho vay đôla Mỹ nhiều”.
Theo các ngân hàng, ở tầm vĩ mô, điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước có thể không gặp trở ngại, nhưng ở tầm vi mô các ngân hàng thương mại đang lo. Ông Nguyễn Phước Thanh, Giám đốc Vietcombank TPHCM, phân tích: “Khả năng Mỹ tăng lãi suất đồng đôla từ 1% hiện nay lên 1,5% trong những tháng tới là rất lớn. Trong trường hợp Mỹ tăng lãi suất, các ngân hàng trong nước sẽ tăng lãi suất tiết kiệm ngoại tệ. Khi đó giữ và gửi tiết kiệm ngoại tệ sẽ có lợi hơn hẳn so với tiền đồng. Sự chuyển dịch tiền gửi từ đồng nội tệ sang đôla Mỹ sẽ diễn ra, việc tăng lãi suất tiền đồng là tất yếu”. Ông Nguyễn Gia Định, Tổng giám đốc Eximbank, nêu một thực tế ở ngân hàng ông: “Vốn huy động bằng tiền đồng đang chậm lại. Trước đây huy động tiền đồng của Eximbank khoảng 5-10 tỷ đồng/ngày, nay chỉ còn 3-5 tỷ đồng/ngày. Trong khi đó, chênh lệch thu chi ngoại tệ trước chỉ 0,5-1 triệu USD/ngày, nay tăng lên 1,5-2 triệu USD/ngày”.
Một số ngân hàng khác thừa nhận áp lực tăng lãi suất tiết kiệm là có, nhưng trông chờ các ngân hàng bạn phát tín hiệu. Giám đốc một ngân hàng cổ phần nói: “Lãi suất tiền gửi của chúng tôi đang nằm ở mức khá, trên mặt bằng lãi suất của các ngân hàng quốc doanh, nhưng tiền vào khá chậm. Chúng tôi chờ động thái của các “anh” quốc doanh. Hễ quốc doanh nhúc nhích lãi suất, chúng tôi phải chạy theo ngay”. Ông nói thêm rằng một số ngân hàng chưa tăng lãi suất, nhưng bằng các hình thức phát hành kỳ phiếu, trái phiếu ngắn hạn, đưa ra tiết kiệm dự thưởng, tiết kiệm trả góp… đã “khéo léo” đẩy lãi suất lên. Ngân hàng Nhà nước, mặc dù tôn trọng quyền tự chủ kinh doanh của các ngân hàng, nhưng liên tục đề nghị họ giữ bình tĩnh trước áp lực tăng lãi suất tiền gửi.
(Theo TBKTSG)