Những hầm cá tra, cá ba sa tại An Giang chờ thu hoạch, nhưng chưa có người mua. |
Nhìn vào chảo của chiếc máy xay thức ăn cho cá quay đều, ông Chày lắc đầu ngao ngán: “Gần 20 năm nuôi cá chưa khi nào buồn như năm nay. Kêu bán mà chẳng thấy ai thèm mua, chỉ thấy mỗi ngày tiền thức ăn lại nặng hơn. Vốn và công sức làm vài năm bây giờ kể như bỏ không”.
Mùa thu hoạch cá đầu tháng 4 bị lỗ nặng, nên đang là chủ của 5 bè cá cỡ lớn dưới sông Châu Đốc, ông Chày đành bỏ, nhảy lên bờ để "gánh" hầm rộng 1 ha nuôi cá đang vào tuổi tăng trọng nhanh. Theo kinh nghiệm của ông Chày, nuôi cá hầm dễ chăm sóc và chi phí cũng thấp hơn so với việc nuôi cá bè. Hầm của ông Chài nằm sát sông nên nguồn nước được thay đổi liên tục, cá phát triển tốt, cộng với nguồn thức ăn giàu đạm đang sử dụng, ông tin rằng sắp tới mình sẽ có một lứa cá đạt loại 1, an ủi phần nào cho 5 chiếc bè bỏ không suốt thời gian qua.
Khi cá đến thời kỳ thu hoạch, một vài doanh nghiệp đến lấy mẫu thử nồng độ chất Malachite Green trong cá và báo lại cho biết, cá của ông không mẫu nào nhiễm hóa chất. Tuy nhiên, sau đó ông không nhận được hồi âm gì thêm từ phía người mua. Ngay cả câu lạc bộ những người nuôi cá cho một doanh nghiệp chế biến trong tỉnh mà ông đang tham gia cũng không giúp ông bán được cá. Vừa phải "ôm" cá, vừa tốn tiền thức ăn 10 triệu đồng/ngày cho chúng, ông Chày gần như kiệt quệ. Vốn cho cá ăn ngày càng cạn và ông đã phải đi vay nóng ở ngoài với lãi suất 10%, thậm chí 15/%/tháng để duy trì thức ăn cho cá. Đã vậy, gia đình ông còn đang phải gánh khoản nợ 245 triệu đồng vay của ngân hàng với lãi suất 0,89%/tháng, đã phải gia hạn đến 3 lần rồi. “Nhà tui tất cả còn bấy nhiêu, bây giờ người đói thì chịu chứ cá thì không thể để đói”, ông Chài lắc đầu chua chát.
Thu hoạch các bè cá tra, cá ba sa trên sông Châu Đốc, An Giang. |
Ông Ba Liệp, chủ một hệ thống hầm và đăng quần nuôi cá tra có diện tích 20 ha tại ấp Mỹ An, xã Mỹ Hòa Hưng, thành phố Long Xuyên đang ở thời điểm khó khăn nhất về nguồn vốn, đành nhắm mắt bán lứa cá bằng bất cứ giá nào. “Bây giờ không bán không được cho dù giá rẻ, tới lứa phải bán để lấy tiền nuôi các lứa sau nữa chứ”, ông Ba nói. Cho dù không thu được nhiều lợi nhuận sau gần 6 tháng chăm chút, nhưng xem ra ông Liệp vẫn may mắn hơn nhiều người, vì còn bán được cá.
Theo ông Liệp, người nuôi cá bị thua lỗ cơ bản là do chi phí ngày càng tăng trong khi giá cá luôn có xu hướng giảm. Giá thức ăn cho cá đã tăng gấp 2-3 lần so với vài năm trước đây. Giá cám hiện ở mức 3.000 đồng/kg, cá biển làm thức ăn cho cá tra giá 3.500 đồng/kg. Những năm trước có khi giá cá tra chỉ 7.000-8.000 đồng/kg nhưng người nuôi vẫn có lời, còn hiện tại giá 11.000 đồng/kg vẫn lỗ, chưa nói có khi cá còn chỉ 9.000 - 10.000 đồng/kg. Ai có kinh nghiệm nuôi nhiều hơn thì chất lượng cá tốt, bán được giá, cùng lắm huề vốn.
Theo các hộ dân nuôi cá, giá đầu tư cho một kilogam cá thành phẩm năm nay từ 10 tới 11 nghìn đồng. Tuy nhiên, trong thời điểm này, bán được cá bằng giá đã đầu tư lại là chuyện không dễ dàng gì. Giá cá loại 1 (cá lớn, thịt trắng) các công ty, nhà máy chế biến mua không vượt 11.000 đồng. Mặc dù vậy, nhiều người nuôi cá không thể dừng lại, vì đã trót đâm lao phải theo lao.
Tám Để, chủ một hầm cá vừa nuôi được 2 năm ở cù lao Mỹ Hòa Hưng ngán ngẩm nói: “Giá cá mà như vậy người dân chịu sao thấu, đừng nói lỗ mà là mất vốn luôn, lượm bạc cắc mà mất bạc tỷ. Giá xuống nữa chắc phải đi bụi hoặc trốn thôi, vì số tiền hàng trăm triệu vay ngân hàng đã tới kỳ trả nợ”.
Không riêng gì cá nuôi ở hầm mà ngay cả cá nuôi bè vốn được xem là có chất lượng cao cũng làm người nuôi lao đao. Ông Hợp có 6 bè cá ở ấp Vĩnh Chánh 3, xã Vĩnh Ngươn, thị xã Châu Đốc. Do giá cá xuống thấp nên bán 2 bè hồi tháng trước xong rồi ông bỏ trống luôn, không nuôi nữa. Hiện nay ông Hợp còn 2 bè khoảng trên 100 tấn cá, kêu bán đã lâu nhưng không ai mua. Trước đây có doanh nghiệp đã đến thử mẫu rồi nhưng không mua, vì cho rằng cá có màu xấu, mặc dù khi thử các mẫu cá đều đạt tiêu chuẩn. “Bây giờ tôi chỉ cho cá ăn cầm hơi, miễn sao không để chúng chết là được, chứ tiền đâu mà nuôi hoài. Vụ tới có cho tiền tôi cũng không dám nuôi nữa, theo con cá bấp bênh quá”. Để nuôi một bè cá, mỗi ngày ông Hợp phải mua 600 kg cám và 200 kg cá, chi phí tổng cộng riêng cho thức ăn mất 2,5 triệu đồng.
Chủ bè cá tên Lành ở làng bè xã Đa Phước, huyện An Phú cho biết, đầu tư cho nuôi cá bè là rất khó và vốn phải lớn. Trước đây, giá cá bè cao hơn cá hầm từ 2.000 đến 3.000 đồng/kg nên có thể chấp nhận được. Bây giờ, cá bè cũng như cá hầm đều có giá như nhau, đôi khi cá nuôi bè còn khó bán hơn. Doanh nghiệp có đầu ra sản phẩm giá rẻ sẽ tìm mua cá nguyên liệu rẻ, còn người nuôi cá khó có thể mua thức ăn và nguyên phụ liệu rẻ hơn nữa.
Việt Hòa