Nhãn Thái với quả to, cùi dày, vị ngọt, giá rẻ đang được nhiều người ưa chuộng. Ảnh minh họa: Xuân Ngọc |
Trước đây, nhãn lồng được rất nhiều người yêu thích. Thậm chí, không ít trong số họ còn nhờ bà con ở dưới Hưng Yên mua hộ cho được hàng xịn. Song, hiện nay, một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng chấp nhận, thậm chí hài lòng khi xài nhãn Thái. Chị Mỹ Anh ở Hàng Bông, Hà Nội kể, mọi năm chị vẫn tìm mua nhãn lồng nhưng năm nay gia đình chị chuyển sang chọn ăn nhãn Thái.
Lý do chị Mỹ Anh đưa ra là, nhãn Hưng Yên bị trà trộn nhiều, giá đắt, lại khó phân biệt thật giả. Còn nhãn Thái, quả to, vị ngọt chứ không nhạt như hàng Trung Quốc mà giá khá rẻ hơn nhiều so với nhãn lồng nên chị chọn mua.
Hiện nay, nhãn Thái Lan xuất hiện tràn lan tại các chợ, sạp hoa quả, siêu thị. Chị Phạm Thị Lý (quê Hải Dương), bán hoa quả tại chợ Mơ (Kim Ngưu, Hà Nội) cho biết, mặt hàng này được bán rất chạy. Chị cũng từng nhập một số loại nhãn khác của Hà Nam, Sơn La, Sài Gòn... và đặc biệt là nhãn lồng Hưng Yên, nhưng sức tiêu thụ đều chậm hơn hẳn so với hàng Thái. "Có những hôm như Rằm hay mùng Một, tôi phải bán được hơn một yến nhãn Thái. Chúng tôi đi buôn, hàng nào bán nhanh, khách thích mua thì nhập thôi", chị Lý nói.
Ghi nhận của VnExpress.net, trên thị trường hiện nay, nhãn được chia thành hai loại chủ yếu là trong nước và nhập khẩu với giá 35.000-40.000 đồng mỗi cân. Trong đó, bản thân hàng nội cũng bao gồm nhiều loại với xuất xứ khác nhau như Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Giang, Sơn La... Nhãn lồng Hưng Yên chính hiệu quả to, ngọt sắc và rất thơm, giá khoảng 55.000 đồng một kg. Sản phẩm từ những miền quê khác, quả bé, giá chỉ 5.000-20.000 đồng mỗi cân.
Chất lượng không hề thua kém mà giá lại rẻ hơn hẳn nhãn lồng là nguyên nhân chính khiến nhãn Thái Lan được dịp thắng thế trên thị trường. Chị Nguyễn Thị Nụ, kinh doanh hoa quả tại chợ Nhà Xanh (Cầu Giấy, Hà Nội) cho hay, chị cũng từng nhập nhãn Hưng Yên về bán nhưng giá cao nên ít người mua. Trong khi những chùm nhãn Thái, giá rẻ bằng hai phần ba nhãn lồng, rất đắt khách. Còn về loại nhãn quê giá chỉ 5.000 - 20.000 đồng một kg, tuy cũng rất ngọt nhưng quả bé và xấu nên khách không ưng.
Thêm đó, việc kinh doanh nhãn Thái mang lại lãi hơn, khiến các tiểu thương đổ xô buôn sản phẩm này. Với mỗi kg nhập vào, nhãn Thái có giá chỉ 28.000-30.000 đồng, bán ra với 35.000-40.000 đồng, người buôn lãi khoảng 7.000 đồng. Còn nhãn lồng Hưng Yên, họ phải nhập giá 50.000 đồng, bán ra chỉ lời 5.000 đồng mà vẫn bị người mua ỉ ôi chê đắt.
Nhãn lồng Hưng Yên, chất lượng tốt nhưng giá cao, lại khó phân biệt với những loại nhãn khác trên thị trường nên dần yếu thế trên chính sân nhà. Ảnh minh họa: Xuân Ngọc |
Chính việc nhãn Thái với chất lượng, mẫu mã khó phân biệt với nhãn lồng, giá lại rẻ hơn nhiều đã khiến một số người kinh doanh trà trộn nhãn Thái với đặc sản Hưng Yên để bán với giá cao. Chỉ tay vào chùm nhãn, chị Vinh (chợ Ngọc Hà, Hà Nội) cho hay, mỗi cân nhãn lồng nhập bán với giá 55.000 mỗi kg, còn nhãn Thái nhập chỉ 28.000-30.000 đồng. Vì vậy, nếu bán được nhãn Thái với giá nhãn lồng thì người buôn lời gấp đôi.
Chính việc khó phân biệt và sợ mua hớ phải hàng rởm nên không ít người tiêu dùng chấp nhận mua luôn nhãn Thái, khiến nhãn lồng bị thất sủng ngay trên sân nhà. “Nhãn Hưng Yên chính hiệu, quả to nhưng lá bé hơn nhãn Thái, vị không những ngọt sắc còn rất thơm nồng. Đó là những dấu hiệu cơ bản để phân biệt”, chị Vinh tư vấn.
Tuy nhiên, ngay chính những người kinh doanh cũng khó khẳng định được nguồn gốc của những chùm nhãn Thái. "Không có đồ Trung Quốc đâu, ăn ngọt thế cơ mà. Chúng tôi lấy hàng từ lái buôn, họ bảo đánh từ Thái về", một phụ nữ bán mặt hàng này trong chợ Vĩnh Hồ cho biết. Do vậy nên dù mua được hàng ngon, rẻ nhưng vẫn không ít người tiêu dùng hoang mang về xuất xứ và chất lượng của loại nhãn này. "Hàng nhập, sau nhiều ngày vận chuyển, đến chợ, mua về nhà để một hai hôm vẫn tươi thì khó mà không sử dụng chất bảo quản nên khi ăn, tôi thấy rất lo lắng", chị Thúy An, nhân viên văn phòng tâm sự.
Tiến sĩ Nguyễn Trí Ngọc, Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, thị trường mở nên việc hàng ngoại tràn vào là khó tránh. Hiện nay, nhãn của chúng ta đang gặp vấn đề về mặt thời vụ và chất lượng. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đang nghiên cứu giống nhãn có chất lượng tốt, sản vụ tăng để cho thu hoạch sớm, đúng vụ và muộn để đủ sức cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu, trong đó có Thái Lan, Trung Quốc.
Theo ông, khi hai sản phẩm hàng hóa có chất lượng tương đương thì hàng có giá rẻ hơn sẽ chiếm lĩnh là điều đương nhiên. Song, vấn đề là các nhà vườn và doanh nghiệp phải suy nghĩ về vấn đề thời vụ, bảo quản, vận chuyển để hạ giá thành sản phẩm khi đến tay người tiêu dùng, giúp nhãn lồng đã ngon nhưng phải rẻ để tăng sức cạnh tranh.
Cục trưởng cho hay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành quy định truy xuất nguồn gốc và thu hồi sản phẩm không đảm bảo chất lượng trong lĩnh vực nông, lâm, thủy sản. Theo đó, những sản phẩm ngoại trôi nổi, giá rẻ nhưng không đảm bảo chất lượng sẽ không được nhập và nếu phát hiện thấy trên thị trường sẽ bị thu giữ.
“Ngoài việc xây dựng thành công vùng nhãn lồng chính hiệu, Bộ đang nghiên cứu để nhân giống, chiết ghép, đưa ra trồng tại nhiều tỉnh thành khác để cải tạo tình trạng nhãn tại những địa phương đó. Khi nhãn bé, xấu, không bán được giá thì người nông dân sẽ phải thay đổi giống để có sản lượng và chất lượng cao hơn”, Cục trưởng Cục trồng trọt nói.
Xuân Ngọc