Theo báo cáo của Chính phủ, nợ công năm nay ước sẽ lên tới 52,6% GDP, nợ nước ngoài chiếm 38,8% GDP. Chính phủ dự kiến nợ công trong năm 2011 sẽ là 57,1% GDP.
Nếu số liệu ước tính này thành sự thật, nợ công năm nay cao hơn nhiều so với năm ngoái, giai đoạn phải tăng chi công để kích thích kinh tế vượt khủng hoảng. Theo báo cáo của Chính phủ tại kỳ họp Quốc hội giữa năm, dư nợ Chính phủ và dư nợ nước ngoài lần lượt bằng 41,9% và 38,9% GDP. Tuy nhiên Ngân hàng Thế giới tính toán, nợ công của Việt Nam thời gian này lên đến 47,5% GDP.
Nợ công vẫn gia tăng khi Chính phủ đã giảm bớt liều lượng kích thích kinh tế. |
Trong phiên thảo luận tại Thường vụ Quốc hội chiều 2/10, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển cảnh báo dù có nhiều cơ hội để giảm bội chi, nhưng thực tế bội chi ngân sách vẫn ở mức cao. Trong báo cáo thẩm tra, Ủy ban Tài chính - Ngân sách yêu cầu Chính phủ phải giải trình rõ hơn các nguyên nhân tăng chi đầu tư năm nay: vượt dự toán tới 15,5%, tương đương 19.500 tỷ đồng.
Ông Hà Văn Hiền, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, con số nợ công này tăng cao so với giai đoạn trước, trong khi hiệu quả sử dụng vốn vay chưa được đánh giá cao. Do đó, Ủy ban đề nghị Chính phủ khi trình Quốc hội ở kỳ họp tới phải khống chế nợ công không vượt ngưỡng 60% GDP, trong đó, dư nợ Chính phủ, nợ chính quyền địa phương không quá 50% GDP.
Nhiều đại biểu cho rằng, với tình hình bội chi ngân sách ở mức cao nhiều năm liên tục, và tốc độ phát hành trái phiếu Chính phủ như hiện nay, nguy cơ chỉ số nợ vượt ngưỡng an toàn rất dễ xảy ra trong trung hạn.
Bà Trương Thị Mai, Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội chia sẻ: “Tôi cảm thấy hơi lo. Nếu nói ngưỡng 60% GDP này, thì Quốc hội không yên tâm”. Theo bà, nợ công còn phụ thuộc tăng trưởng kinh tế, mà hiện nay, tăng trưởng lại cứ tiếp tục dựa vào đầu tư. Quốc tế đã dự báo GDP Việt Nam sau 2020 sẽ giảm. Quản lý nợ công không chỉ dựa trên chi thu ngân sách. "Vay thì phải trả", bà Mai nhấn mạnh.
Ông Phùng Quốc Hiển lo lắng: “Nếu đến năm 2011, con số đề nghị không quá 60% GDP thực ra cũng là trần của nợ công rồi. Tôi sợ là con số này không giữ được đâu. Nó là con số ngắn hạn chứ không phải là trung hạn nữa”.
Kinh tế 9 tháng đầu năm đạt được nhiều kết quả khả quan và ước GDP 2010 vượt chỉ tiêu 6,7%, lạm phát kiểm soát ở mức dưới 8%, tăng trưởng xuất khẩu gấp 3 lần so với 2009… Nhưng theo ông Hiển, tốc độ tăng trưởng 6,7% chỉ có ý nghĩa nếu lạm phát được kiểm soát ở mức thấp, ít nhất phải dưới 7%.
Hiện tại, với mức lạm phát tăng đột biến trong tháng 9, cả năm chắc chắn khó có thể thấp hơn 8%. “Các nước lạm phát ở mức 2%-3% họ đã thấy quá cao và phải suy nghĩ kiểm soát vấn đề giá cả. Nhưng ở nước ta mấy năm nay lúc nào cũng đặt lạm phát ở mức 7-8%. Năm 2011 dự báo nền kinh tế ổn định hơn nhưng vẫn đặt mục tiêu lạm phát 7%. Như vậy là có vấn đề lớn, cần phải xem xét lại”, ông Hiển kiến nghị.
Ngoài ra, theo ông Hiển, chính sách tiền tệ đang bị căng ra giữa hai mục tiêu. Đó là, ngắn hạn phụ vụ mục tiêu tắng trưởng kinh tế và dài hạn phục vụ cho sự ổn định đồng tiền và giữ lạm phát. Do vậy, làm cho tính độc lập trong điều hành chính sách tiền tệ bị hạn chế rất nhiều.
Trà Phương