Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng trao đổi với báo chí bên lề buổi góp ý đề án tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sáng nay.
- Bộ trưởng đánh giá thế nào về sức khỏe nền kinh tế khi chỉ số giá cả tiêu dùng (CPI) giảm liên tiếp hai tháng?
- Chỉ số CPI tháng 7 giảm 0,29%, đây là tháng thứ hai liên tiếp giảm. Điều này chứng tỏ các biện pháp của Chính phủ với mục tiêu kiềm chế lạm phát đã đạt được kết quả bước đầu như mong muốn. Đây là kết quả của sự phối hợp chặt chẽ các bộ, ngành, địa phương, toàn xã hội dưới sự chỉ đạo của Chính phủ. Mặt khác CPI giảm liên tiếp phản ánh khó khăn trong sản xuất kinh doanh. Vấn đề tiêu thụ hàng hóa, sức mua thị trường và kể cả một số biện pháp về vĩ mô chúng ta cần phải cân nhắc, tính toán cẩn trọng để tránh không rơi vào tình trạng lạm phát cao có thể dẫn đến thiểu phát, kinh tế đình trệ.
Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng. Ảnh: Hoàng Hà. |
- Tính đến 1/6, lượng hàng tồn kho tăng bình quân 26% so với cùng kỳ. Con số này nói lên điều gì thưa Bộ trưởng?
- Hiện câu chuyện liên quan đến hàng tồn kho của doanh nghiệp là một trong những vấn đề rất được quan tâm. Nếu không sớm giải quyết thì kế hoạch năm 2012 khó hoàn thành được, kế hoạch 2013 và các năm sau cũng khó khăn hơn.
Chính phủ yêu cầu các bộ ngành phải tập trung thực hiện để giảm nhanh hàng tồn kho về theo định mức. Chúng tôi cũng đưa ra các giải pháp liên quan đến tiêu thụ, (trong đó đẩy mạnh tiêu thụ trong nước) và thúc đẩy xuất khẩu. Trong việc phát triển thị trường nội địa, cần thực hiện nhiều cuộc vận động như người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, tăng cường sử dụng nhiều hơn nữa những sản phẩm hàng hóa sản xuất trong nước thay cho hàng nhập khẩu. Và điều quan trọng là thay đổi được nhận thức của người tiêu dùng.
- Nhiều doanh nghiệp cho rằng, kinh doanh khó khăn, sản xuất đình trệ do sức mua kém. Vậy theo ông làm thế nào để kích cầu tiêu thụ trong bối cảnh như hiện nay?
- Tôi nghĩ để kích cầu thị trường trong nước thì bên cạnh việc đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, tăng cường đầu tư có hiệu quả thì cần tìm thị trường xuất khẩu cũng như đẩy mạnh thị trường truyền thống. Trong nước cần quan tâm hơn đến thị trường nội địa, đặc biệt là những thị trường lâu nay chúng ta còn thiếu những biện pháp đồng bộ như nông thôn, miền núi, khu công nghiệp... Nếu làm tốt thị trường trong nước và xuất khẩu sẽ góp phần đáng kể để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
- Bộ trưởng nhìn nhận sao trước tình trạng một số tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước đặc biệt là các công ty con phản ánh, tình trạng ngân hàng không cho vay vốn vì "bố mẹ" nợ nhiều quá?
- Thực tế là các doanh nghiệp thành viên của các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước khó tiếp cận vốn vay do không đáp ứng được những điều kiện mà ngân hàng đưa ra như như tình hình tài chính, kết quả sản xuất kinh doanh, trả nợ những khoản vay cũ. Đứng trước tình hình đó, chúng tôi nghĩ rằng, Ngân hàng Nhà nước đã kịp thời đề ra giải pháp phù hợp và sẽ tiếp tục thực hiện giải pháp này.
Bộ Công Thương sẽ phối hợp với ngân hàng Nhà nước để để phân loại 3 nhóm. Nhóm một là doanh nghiệp gặp khó khăn cần ngân hàng tạo điều kiện trong quá trình sản xuất đầu tư. Thứ hai là nhóm nếu có sự hỗ trợ của ngân hàng thì sẽ vượt qua khó khăn. Thứ ba là nhóm trước mắt những biện pháp tháo gỡ chưa có tác dụng nhiều nhưng sẽ có tác dụng trong lâu dài. Do đó cần có biện pháp để khuyến khích tạo điều kiện cho những nhóm doanh nghiệp này.
- Hiện nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn kêu khó tiếp cận vốn vay, vậy theo ông, lãi suất phải xuống mức bao nhiêu thì doanh nghiệp mới có thể "sống" được?
- Câu trả lời này còn phụ thuộc từng loại doanh nghiệp và điều hành kinh tế vĩ mô của ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã hết sức nỗ lực. Lãi suất cho vay trước đây là 18-19%, giảm xuống còn 15% rồi 11,4% và bây giờ là 9%.
Tôi cho rằng cần tháo gỡ khó khăn trước mắt và lâu dài là phải đảm bảo ổn định. Nếu không chúng ta dễ quay đến tình trạng từ thái cực này sang thái cực khác. Nếu điều hành không khéo có thể xảy ra tình trạng đang kiểm soát lạm phát tốt dẫn đến nguy cơ lạm phát cao quay trở lại do lượng tiền trong lưu thông lớn. Vì thế, tôi nghĩ lãi suất cho vay bao nhiêu phải đặt trong tương quan vấn đề lạm phát và lãi suất huy động. Cần có sự kết hợp hài hòa, cái này bổ sung và tương thích với cái kia thì lúc đó mới phát huy tác dụng được.
- Trước đó, nhiều giải pháp cứu doanh nghiệp đã đưa ra những bị chê "chậm, chưa tới". Vậy đề án tháo gỡ khó khăn mà Bộ Công Thương đang xây dựng có gì mới so hơn?
- Đề án có hai nội dung hết sức quan trọng, một là tập trung vào những nhóm giải pháp ngay tức khắc để giảm tồn kho của doanh nghiệp. Tôi cho rằng, giảm tồn kho có nghĩa là đẩy mạnh tiêu thụ, góp phần đẩy mạnh sản xuất. Ngoài ra, bên cạnh cộng đồng doanh nghiệp nói chung, thì doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ phải được quan tâm nhiều hơn, cần giải pháp tập trung tháo gỡ vì đây là đối tượng dễ bị tổn thương gặp nhiều khó khăn.
Vừa qua, nhiều giải pháp, như các vị đại biểu đã nói, tập trung cho hậu sản xuất kinh doanh. Còn lần này, trong đề án, chúng tôi đưa ra những kiến nghị liên quan đến việc ngay lập tức hỗ trợ tháo gỡ khó khăn trong quá trình sản xuất kinh doanh. Làm sao để người ta tiếp cận được với vốn, hưởng lãi suất cho đầu tư, tiêu thụ được sản phẩm trong quá trình sản xuất. Đấy là những nét khác biệt so với những giải pháp vĩ mô trước đây.
Hoàng Lan