Thống đốc Lê Đức Thuý: "Sẽ không tăng lãi suất VND". |
- Việc đưa vào lưu thông các loại tiền mới tháng 12 năm ngoái đã làm tăng giá tiêu dùng, kéo theo lạm phát tăng cao. Ngân hàng Nhà nước có tính tới yếu tố này trong đợt phát hành 1/4 sắp tới?
- Phải khẳng định,lần phát hành tiền trước không phải là nguyên nhân làm cho giá cả tăng. Nó chỉ có tác động nhất định về mặt tâm lý, chủ yếu là lo ngại đồng tiền mệnh giá lớn 500.000 đồng sẽ làm tăng lạm phát. Cứ theo suy luận đó thì lần này phát hành tiền kim loại mệnh giá nhỏ sắp tới lạm phát phải giảm mới phải chứ? Như vậy phải chăng sẽ giảm lạm phát, giá cả sẽ giảm. Đương nhiên là không thể có chuyện ấy bởi việc đưa vào đồng tiền mệnh giá bao nhiêu, chủng loại thế nào chỉ là vấn đề nghiệp vụ trong cung ứng tiền chứ không thuộc về chính sách tiền tệ. Nó hoàn toàn không liên quan tới lạm phát. Tôi tin rằng lần phát hành 2 đồng tiền kim loại này được thông báo đầy đủ, kịp thời thì khó có tác động tâm lý nào làm biến động giá cả trong một thời gian ngắn như hồi cuối năm ngoái.
- Lạm phát 3 tháng đang tiếp tục tăng cao, liệu việc công bố phát hành tiền mới vào thời điểm này có hợp lý?
- Tôi đã nói, đưa đồng tiền, nhất là tiền mệnh giá thấp, không phải là yếu tố có thể tác động tâm lý vào tình hình tăng giá, mà nhằm phục vụ nhu cầu hợp lý hoá cơ cấu tiền tệ trong lưu thông. Chúng tôi đã chuẩn bị kỹ cho việc này từ lâu, khi cần thiết phải đưa ra thì đưa ra chứ không phải chờ thời điểm. Theo đánh giá của tôi, khó có tác động tâm lý gì lớn. Tất nhiên, cá biệt nơi này nơi kia sẽ có người xấu lợi dụng tạo tin đồn. Nhưng qua kinh nghiệm của lần phát hành trước, với sự can thiệp kịp thời của Ngân hàng Nhà nước, công chúng sẽ hiểu rõ chuyện đưa tiền ra làm tăng giá cả, lạm phát chỉ là tin đồn, gây rối tình hình kinh tế.
Với tư cách Ngân hàng Trung ương, chúng tôi luôn theo dõi kỹ diễn biến kinh tế xã hội để kịp thời ứng phó. Không chỉ việc đưa đồng tiền ra mà còn nhiều nhân tố khác buộc chúng tôi phải luôn tính đến, sẵn sàng có công cụ và biện pháp cần thiết để giải quyết những biến động có tính chất tâm lý không có lợi cho nền kinh tế xã hội.
- Lạm phát đã gần chạm mức Quốc hội cho phép, liệu Ngân hàng Nhà nước có điều chỉnh lãi suất trong năm nay?
- Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ chiều hướng của lạm phát quý I và những mục tiêu kiểm soát lạm phát cả năm. Chúng tôi vẫn đánh giá rằng những nhân tố làm cho lạm phát 3 tháng đầu năm cao hơn cùng kỳ nhiều năm không bắt nguồn từ nguyên nhân tiền tệ. Trước hết là do ở trong nước có dịch cúm gia cầm, dẫn đến giá thực phẩm tăng cao đúng vào dịp Tết. Thứ hai, do một số vật tư nguyên liệu lớn của quốc tế tăng giá mạnh gây nên đột biến giá cả.
Như vậy, một khi lạm phát tăng cao không phải bắt nguồn từ nguyên nhân tiền tệ thì không thể giải quyết bằng chính sách tiền tệ. Qua theo dõi hoạt động tín dụng ngân hàng, chúng tôi thấy huy động tiền gửi và cho vay kể cả nội tệ lẫn ngoại tệ vẫn bình thường, nhu cầu vay vốn cũng không lớn. Các ngân hàng không thiếu vốn thì không có lý do gì phải tăng lãi suất. Tăng lãi suất còn có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, đấy là điều chúng ta không mong muốn. Mục tiêu tăng trưởng năm nay đang được đặt cao hơn năm ngoái, cho nên, thậm chí chúng tôi còn tình đến tình huống nếu các ngân hàng khó khăn về huy động vốn, Ngân hàng Nhà nước sẽ phải xem xét có những biện pháp cần thiết để nới lỏng chính sách tiền tệ chứ không thể thắt chặt bằng cách nâng lãi suất.
- Do lo ngại đồng Việt Nam mất giá, một số người đang chuyển sang cất trữ đôla Mỹ. Ông nhận định thế nào?
- Theo báo cáo ngày 19/3, trong 2 tháng đầu năm tiền gửi vào hệ thống ngân hàng tăng 2,15% so với cuối năm ngoái. Trong đó, tiền gửi VND tăng 2,17%, ngoại tệ tăng 2,11%. Cho vay các tổ chức kinh tế và dân cư tăng 2,96%, trong đó cho vay VND tăng 2,12% thấp hơn tốc độ tăng huy động tiền gửi VND. Còn cho vay ngoại tệ tăng 5,99% cao hơn nhiều so với tốc độ huy động. Như vậy, ý kiến cho rằng có xu hướng chuyển dịch tiền gửi từ VND đồng sang ngoại tệ là không đúng. Cá biệt ở ngân hàng này ngân hàng kia thì có, nhưng xét về tổng thể thì không có sự chuyển dịch đó.
Nhu cầu về ngoại tệ vừa qua cao lên do giá cả nhập khẩu hàng hoá leo thang và cũng do một số yếu tố tâm lý lo ngại giá cả tăng thì tỷ giá sẽ tăng. Vì vậy mới có hiện tượng các tổ chức, cá nhân có ngoại tệ găm giữ, không bán cho ngân hàng, làm căng thẳng hơn cung cầu ngoại tệ trong ngân hàng. Nhưng về kinh tế, thì trong quý I, Ngân hàng Nhà nước mua vào và bán ra một lượng ngoại tệ tương đương 400 triệu USD và hoàn toàn không đụng đến phần dành cho dự trữ và bình ổn giá mà chúng tôi có được cuối 2003.
- Lạm phát tăng cao trong khi lãi suất ngân hàng không tăng. Nếu là một nhà đầu tư, thống đốc sẽ chọn phương thức nào để đồng tiền sinh lời nhất và hiệu quả nhất?
- Thông thường, những mối quan tâm đó chỉ thuộc về các nhà môi giới và đầu tư tiền tệ. Ở Việt Nam, đôi khi nó lại trở thành mối quan tâm của cả những người thông thường, không đầu tư hay môi giới tiền tệ. Đây là một đặc thù.
Theo tôi, giá cả tuy có tăng nhưng lãi suất cũng như sức tăng giá cả năm vẫn nằm trong nguyên tắc “lãi suất thực dương”, tức là lãi suất vẫn cao hơn nhiều so với lạm phát. Điều đó cho thấy chính sách tiền tệ đang đi đúng hướng. Đồng tiền Việt Nam vẫn vững giá, lãi suất vẫn có lợi cho người giữ tiền VND. Có người thấy vàng hay đôla biến động nên chuyển sang đầu tư vào mảng này. Từng người có quan niệm hành xử khác nhau nhưng họ phải chấp nhận rủi ro không nhỏ khi quyết định như vậy. Ví dụ nếu hôm nay họ quyết định mua bán vàng thì giá rất cao, nhưng một tuần trước lại rất thấp. Cũng như giá đôla, khi có tin đồn này khác leo tới trên 16.000 đồng rồi sau đó lại rút xuống dưới 15.850 đồng. Đó là một điều hết sức rủi ro mà ngay cả thống đốc ngân hàng nếu có tiền cá nhân với số lượng nhỏ cũng không dại gì đi làm những khoản đầu tư rủi ro như vậy. Có ít tiền nên chọn những gì tương đối an toàn, lợi nhuận ít cũng được. Nếu chấp nhận rủi ro lớn sẽ được lớn và cũng có thể mất lớn, đó là nguyên lý của thị trường. Tôi vẫn khuyên những người dân bình thường trong điều kiện hiện nay nên giữ tiền Việt Nam vì nó vững giá, bà con gửi tiền không những không mất giá đồng tiền mà còn được lãi suất hợp lý. Không nên vội chạy theo ý kiến này ý kiến khác, đầu tư vào những tài sản mà biến động của nó ngay cả các nhà kinh tế giỏi nhất cũng chưa thể dự đoán đúng.
Song Linh thực hiện