Bộ trưởng Hoàng Trung Hải. Ảnh: A.T. |
Tại buổi họp thông báo kết quả phiên họp Chính phủ thường kỳ ngày 1/12, ông Hoàng Trung Hải đã thể hiện sở trường về ngành điện trước các câu hỏi của giới báo chí.
- Tăng giá điện, các bộ ngành hạn chế tăng giá ăn theo bằng cách nào?
- Giá điện giờ bình thường và thấp điểm không tăng, chỉ có giờ cao điểm tăng 20%. Điều này buộc nhà sản xuất phải điều chỉnh cơ cấu sử dụng điện của mình cho phù hợp hơn, cũng không loại trừ có nhà sản xuất chưa làm được vì họ đang sử dụng công nghệ không tiết kiệm năng lượng. Khi đã huy động hết cách mà vẫn không tránh được tăng giá, thì các bộ ngành có thể xem xét cơ chế về giá, về thuế để hỗ trợ phần nào. Thủ tướng cũng yêu cầu theo dõi sít sao, đánh giá tác động do tăng giá điện.
Khi quyết định tăng giá, Chính phủ cũng tính đến thời điểm này khá nhạy cảm do gần Tết, nhưng hội nhập đến nơi rồi, người dân phải quen với biến động giá thị trường. Trước đây khi mới theo kinh tế thị trường, xử lý giá cả hết sức vất vả nhưng các bộ ngành ngày càng có kinh nghiệm hơn trong điều hành
- Nhiều hộ dân ở ngay ngoại thành các đô thị lớn phản ánh họ phải mua điện với giá cao hơn quy định. Lần tăng giá điện này, bộ làm gì để khắc phục?
- Các tổ chức bán điện ở nông thôn rất đa dạng, đúng là ngay ngoại thành vẫn có tình trạng đội giá. Có thể đó là những nhà xây lâu rồi không có điều kiện vươn ra đường trục, phải mua điện của các hộ dân khác ngay đầu ngõ. Lần tăng giá điện này Bộ sẽ yêu cầu các địa phương chỉ đạo, lưu ý để không xảy ra tình trạng lợi dụng đẩy giá tăng thêm. Những trường hợp vi phạm, các sở công nghiệp sẽ phối hợp với sở tài chính để xử lý.
Thủ tướng yêu cầu từ nay đến 2010, EVN tăng cường đầu tư cải tạo lưới điện để tiếp tục giảm tổn thất toàn hệ thống xuống còn 7-8%; tiết kiệm chi phí 3-4% mỗi năm, tương ứng 1.300-1.800 tỷ đồng.
- Người dân phản ánh còn rất nhiều lãng phí trong ngành điện. Bộ trưởng nghĩ sao về việc này?- Từ năm 1990, Chính phủ yêu cầu ngành điện chuyển từ chế độ hạch toán tập trung sang tự vay tự cấp. Đương nhiên EVN cũng còn nhiều chuyện khiến chúng ta chưa hài lòng, nhưng đã có cố gắng rất lớn. Tôi lấy ví dụ, tổn thất điện năng năm nay là 11% trong khi năm 1995 là 21-22%, tổn thất thương mại thì đỡ hơn trước rất nhiều. Ngày xưa chống ăn cắp điện rất vất vả, có những nơi như Hải Phòng lượng điện ăn cắp chiếm 70-80%, có vùng mất trắng không thu được đồng nào. Tuy vậy, tại phiên họp này Thủ tướng cũng đã yêu cầu ngành điện tiếp tục giảm tỷ lệ tổn thất mỗi năm 1-1,5%. Nhưng cũng khó đấy, bởi tốc độ mở rộng lưới điện về nông thôn lớn, ở đó tổn thất rất cao.
Còn các số liệu về giá điện thì không có gì giấu diếm đâu. Hằng năm ngành điện đều phải thuê kiểm toán, rồi dịch sang tiếng Anh nộp cho các nhà tài trợ. Tổ liên ngành về giá điện cũng đã đi kiểm tra các nhà máy. Đấy là những việc duy nhất có thể làm được. Còn yêu cầu hơn nữa thì chỉ có đợi thị trường điện cạnh tranh.
- Tới 2008 lại tiếp tục tăng giá điện. Vậy tại sao không cổ phần hóa các nhà máy điện lớn để lấy vốn đầu tư?
- Cổ phần hóa những nhà máy đó phải có bước đi cụ thể, vì các nhà đầu tư chỉ thuần túy vì lợi ích cổ đông. Khi được giá thì họ bán, mất giá họ dừng, nguy cơ mất ổn định hệ thống rất lớn. Kinh nghiệm cho thấy, ở một số nhà máy cổ phần hóa xong họ xin ngừng ngay thực hiện chương trình điện nông thôn.
Phong Lan