- Bà nhận định thế nào về tình hình kinh tế VN thời điểm này?
- Hiện tại có hai vấn đề ảnh hưởng lớn đến kinh tế của các quốc gia đó là chiến tranh tại Iraq và dịch SARS. Với Việt Nam, tỷ lệ xuất khẩu vào Trung Đông hiện còn rất nhỏ nên chiến tranh Iraq sẽ không có tác động đáng kể. Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu vào Mỹ quý đầu năm lại tăng mạnh cho thấy tiềm năng của việc VN là rất lớn.
Trái lại, căn bệnh dịch SARS, rõ ràng tác động mạnh đến công nghiệp du lịch của VN. Nếu công suất phòng năm ngoái của các khách sạn tại Hà Nội và TP HCM từng lên đến 90%, thậm chí là 100% thì hiện chỉ còn khoảng 10-40%. Rất nhiều khách nước ngoài dự định đến du lịch VN đã hủy bỏ chuyến đi hoặc dời nó lại đến sau khi không còn bất cứ lo lắng nào về SARS.
Tôi cho rằng, SARS sẽ làm giảm 0,25% đến 0,5% tốc độ tăng GDP của VN trong năm nay.
- Thưa bà, mới đây IMF dự báo, kinh tế VN sẽ tăng trưởng 6,2% và 7% trong các năm 2003 và 2004, thấp hơn so với mục tiêu 7-7,5% của Chính phủ VN. Bà có thể cho biết tại sao?
- Số liệu của IMF và Tổng cục Thống kê VN (GSO) trong một thời gian dài vừa qua có sự chênh lệch nhất định. Trong khi GSO định lượng tốc độ tăng GDP theo phương thức sản xuất (giá trị tổng sản phẩm đầu ra), thì chúng tôi lại tính toán dưới góc độ chi tiêu (tiêu dùng dân cư, đầu tư, chi tiêu Chính phủ, thặng dư thương mại…). Về lý thuyết thì hai cách tính này cho kết quả phải giống nhau, xong sai sót trong quá trình thống kê là không tránh khỏi.
Gần đây, khoảng cách khác biệt về thống kê này đang được thu hẹp lại. Đó là do IMF đã triển khai hỗ trợ GSO các kỹ thuật tính toán để làm tăng độ tin cậy của số liệu.
- Chính phủ VN cần tập trung vào những việc gì để đẩy nhanh tăng trưởng kinh tế, xoá bỏ khoảng cách giầu - nghèo?
- Thứ nhất là cải cách thể chế trong lĩnh vực ngân hàng. Đồng thời phải làm sao để các doanh nghiệp Nhà nước hoạt động hiệu quả hơn; tạo môi trường cạnh tranh tối đa cho doanh nghiệp tư nhân phát triển.
Thứ hai, tiếp tục tự do hoá thương mại. Các yêu cầu của Hiệp định Thương mại Việt - Mỹ (BTA) cần thực thi nghiêm túc. Các cuộc đàm phán song phương trong quá trình gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) nên được tăng cường.
Thứ ba, tạo việc làm nhằm hướng tới mục tiêu xoá đói giảm nghèo và ổn định xã hội. Hàng năm, có hàng triệu lao động trẻ đến tuổi tìm việc - các đối tượng này đang rất cần hỗ trợ về kỹ năng và Chính phủ nên tăng cường giải quyết khó khăn này.
Nếu các biện pháp cơ bản trên được thực hiện có hiệu quả, IMF tin rằng tốc độ tăng trưởng kinh tế của VN sẽ rất khả quan, có thể lên đến 9-11%/năm chứ không chỉ quanh quẩn 7%/năm như hiện nay.
Thanh Xuân