Beeline từng một thời ra quân rầm rộ nhưng cũng chẳng chịu được sức cạnh tranh tại thị trường viễn thông Việt Nam trong bao lâu, cuối cùng đành rút hết vốn đầu tư và bán rẻ cổ phần. Ảnh: Anh Quân |
Tại buổi lễ công bố 10 sự kiện ICT năm 2012 và Tọa đàm triển vọng viễn thông 2013 ngày 27/12, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Lê Nam Thắng nhận định, thị trường viễn thông đã tạo được cạnh tranh cho các doanh nghiệp phát triển.
Trên thực tế, lĩnh vực viễn thông của Việt Nam có sự tham gia của nhiều doanh nghiệp, nhưng chủ yếu là doanh nghiệp nhà nước hoặc cổ phần nhà nước chi phối. Về bản chất, đây là thị trường của các doanh nghiệp nhà nước trong hơn 10 năm qua nên vẫn chưa huy động được nguồn lực xã hội. "Quản lý của doanh nghiệp Nhà nước còn yếu kém nên hiệu quả hoạt động của thị trường còn nhiều yếu kém, bất cập", Thứ trưởng cho biết.
Nhiều doanh nghiệp viễn thông cả ngoại lẫn nội đã phải rút khỏi thị trường như EVN Telecom, VimpelCom, SK Telecom... sau thời gian dài gồng mình hoạt động. Các công ty nước ngoài rút vốn, bán lại toàn bộ cổ phần cho các doanh nghiệp viễn thông trong nước để "toàn quyền xử lý" nhưng khó khăn vẫn chồng chất. Đơn cử có SPT (S-Fone) hiện đã mất khả năng chi trả lương và trợ cấp nhân viên, người lao động đột nhiên mất việc làm hàng loạt.
Cuối tháng 7/2012, Thủ tướng phê duyệt Quy hoạch phát triển viễn thông quốc gia đến năm 2020. Theo đó, ở mỗi dịch vụ viễn thông quan trọng như di động, Internet băng rộng, cố định đường dài và quốc tế phải có tối thiểu 3 doanh nghiệp cung cấp dịch vụ để đảm bảo cạnh tranh. Quy hoạch này phải đảm bảo thị trường viễn thông phát triển bền vững theo hướng chất lượng, hiệu quả trên cơ sở tạo môi trường canh tranh bình đẳng, lành mạnh.
Bên cạnh đó sẽ tổ chức lại các doanh nghiệp viễn thông, đặc biệt là các doanh nghiệp nhà nước hoạt động không hiệu quả, theo hướng cho phép chuyển giao, mua bán, sáp nhập các doanh nghiệp viễn thông nhằm hình thành 3 - 4 tập đoàn, tổng công ty mạnh.
Thứ trưởng cho biết, Bộ đã đề xuất nhiều phương hướng để đảm bảo thị trường không đổ vỡ khi có doanh nghiệp muốn rút lui. Các đơn vị kinh doanh không hiệu quả sẽ bị rút giấy phép, mặt khác, có thể tái cơ cấu theo hình thức sáp nhập (đối với doanh nghiệp nhà nước) để doanh nghiệp yếu kém không tham gia thị trường. Phương án khác là thực hiện cổ phần hóa.
"Bộ sẽ tạo nhiều giải pháp, hướng tùy từng trường hợp cụ thể để quyết định rút giấy phép, sáp nhập hoặc cho tuyên bố phá sản", lãnh đạo Bộ nói. Mục đích là để có được một số doanh nghiệp lớn làm chủ thị trường trong nước và vươn ra quốc tế, đúng như Chính phủ quy định.
Năm 1997, lần đầu tiên 4 doanh nghiệp viễn thông được cấp phép cạnh tranh thị trường. Đây được xem là thành công rất quan trọng của ngành viễn thông khi mở cửa cạnh tranh. Đến nay, sau 15 năm phát triển, viễn thông Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường cạnh tranh nhất trong khu vực, nổi bật với giá cước ngày càng có lợi cho người dùng.
Theo nghiên cứu của EU, Việt Nam rẻ nhất thế giới về giá viễn thông, nhưng xếp thứ 4, 5 nếu so với thu nhập đầu người. Ngoài ra, khả năng truy nhập của người dân đến các dịch vụ viễn thông cũng thuận lợi.
Anh Quân