Với những kiến nghị mới này, chính quyền các địa phương sẽ được trao quyền chủ động lớn hơn nhiều so với trước đây trong thu hút đầu tư nước ngoài, khi mà mức phân cấp cao nhất cho Hà Nội và TP HCM hiện chỉ là 10 triệu USD và mức phổ cập là 5 triệu USD cho tất cả các tỉnh khác trong cả nước.
“Rõ ràng quá trình phân cấp quản lý đã mang lại lợi ích, đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư nước ngoài cũng như UBND các tỉnh, làm nâng cao hiệu lực quản lý chính quyền địa phương và giảm phiền hà cho các nhà đầu tư”, ông Phan Hữu Thắng, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) nhận xét.
Tính đến nay, có 60 địa phương trong cả nước đã thực hiện việc cấp giấy phép đầu tư cho các dự án đầu tư nước ngoài theo các điều kiện phân cấp tại địa bàn. TP HCM có nhiều dự án được cấp giấy phép theo cơ chế phân cấp nhất, với khoảng 1.200 dự án và tổng vốn đầu tư đăng ký gần 2,2 tỷ USD. Tiếp đến là Bình Dương với 769 dự án, vốn đăng ký 2,2 tỷ USD...
Vùng Đông Nam Bộ là địa bàn có nhiều dự án được phân cấp cấp giấy phép nhất. Không tính các dự án trong khu công nghiệp và chế xuất, khu vực này có hơn 1.200 dự án thuộc diện phân cấp với 1,9 tỷ USD vốn đầu tư đăng ký.
Kể từ năm 1993, khi thực hiện cơ chế ủy quyền cấp giấy phép đầu tư nước ngoài, tính chung các ban quản lý các khu công nghiệp - chế xuất cấp tỉnh trong cả nước đã cấp được gần 1.500 giấy phép, với tổng vốn đầu tư đăng ký 5,9 tỷ USD.
Tuy nhiên, đánh giá của các cơ quan quản lý cho thấy, quy mô phân cấp như hiện nay vẫn còn nhiều bất cập. Đơn cử là khoảng 2 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài đã có hồ sơ từ nhiều tháng thậm chí cả năm nay, nhưng vẫn chưa được giải quyết. Trong rất nhiều nguyên nhân khác nhau, một điểm quan trọng đã được chỉ ra là do "ôm quá nhiều". Nhu cầu về thu hút vốn đầu tư nước ngoài rất cao trong 5 năm tới cũng là sức ép để đẩy nhanh các quá trình cải cách hành chính, tạo hành lang rộng hơn cho thu hút nguồn vốn này.
Các chuyên gia soạn thảo cho biết, đề án phân cấp lần này được xây dựng trên cơ sở định hướng trong Nghị quyết số 08/2004/NQ-CP của Chính phủ về tiếp tục đẩy mạnh phân cấp trong quản lý đầu tư, không áp dụng cơ chế ủy quyền, trên cơ sở kiến nghị của nhiều địa phương về việc mở rộng quy mô các dự án phân cấp cấp giấy phép đầu tư.
"Các quy định về phân cấp lần này sẽ theo hướng đơn giản hoá các thủ tục thẩm định, chuyển dần sang chế độ hậu kiểm và quy định các điều kiện cụ thể trong giấy phép đầu tư", ông Thắng nói.
Mặc dù "cơ chế một cửa" trong đầu tư nước ngoài vẫn là mục tiêu cải cách hành chính lớn nhất cần đạt tới trong thu hút và quản lý đầu tư nước ngoài, nhưng các chuyên gia soạn thảo cho rằng cơ chế này chưa thể đạt được do sự thiếu hoàn chỉnh của hệ thống pháp luật liên quan đến đầu tư nước ngoài cũng như những bất cập của công tác quy hoạch hiện nay.
Với những cơ chế về đất đai, đấu thầu, quản lý đô thị, quản lý đầu tư, giáo dục đều đang trong quá trình xây dựng và các quy hoạch vùng, ngành… còn chưa thống nhất, các nhà đầu tư vẫn khó có "một cửa" theo đúng nghĩa. Đây cũng là một nguyên nhân mà các dự án nhóm A vẫn chưa phải là đối tượng để xem xét trong phân cấp đầu tư lần này.
Cùng với đề án về phân cấp quản lý đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ tiến hành rà soát những lĩnh vực cấm đầu tư và lĩnh vực hạn chế đầu tư, kết hợp với những thoả thuận theo các hiệp định và điều ước song phương, đa phương mà Việt Nam đã ký kết để đưa ra một cơ chế cho phép rộng rãi hơn với đầu tư nước ngoài.
(Theo Đầu Tư)