Ngay sau cuộc họp chiều nay, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trương Chí Trung cho phóng viên VnExpress hay, Tổng cục Thuế gặp gỡ các doanh nghiệp là để giải thích và làm rõ những chính sách thuế. Những ý kiến của họ sẽ được Bộ Tài chính xem xét trong phạm vi trách nhiệm của mình. Nếu vượt quá thẩm quyền, Bộ sẽ xin ý kiến của Chính phủ. Theo ông, những bức xúc về thuế là chuyện bình thường, khi được bảo hộ thì doanh nghiệp mừng, dỡ bỏ thì họ kêu. Đến nay, Bộ Tài chính chưa quyết định hủy bỏ hay lùi lại thời hạn thi hành văn bản 146. |
Điều hành cuộc họp là bà Đặng Thị Bình An, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế. Mở đầu, một lãnh đạo phòng xuất nhập khẩu của Tổng cục hệ thống lại quá trình bảo hộ của Chính phủ với các liên doanh sản xuất ôtô, nhắc lại cam kết của các đơn vị này khi nhận giấy phép đầu tư và những gì họ chưa thực hiện được. Báo cáo cũng nêu rõ những lý do dẫn đến Quyết định 146 của Bộ Tài chính như: tốc độ nội địa hóa chậm, bảo hộ quá cao và lâu, thời hạn của việc hòa đồng thuế với ASEAN, Hiệp định Thương mại Việt - Mỹ, việc chuẩn bị gia nhập WTO và các mốc phát triển mà Chính phủ hoạch định cho ngành này từ 2003 đến 2010...
Đối với lãnh đạo của 11 hãng xe tham dự cuộc họp, vấn đề lớn nhất mà họ đưa ra là liệu Quyết định 146 có được hoãn lại từ 3-6 tháng hoặc hủy bỏ hay không. Ông Mutsuhiko Ono - Tổng Giám đốc Toyota Việt Nam - đại diện cho VAMA nêu ra những khó khăn trước mắt và lâu dài của doanh nghiệp nếu thực hiện Quyết định 146. Ông cũng bày tỏ nhu cầu khẩn thiết của doanh nghiệp muốn đối thoại, gặp gỡ định kỳ với các bộ ngành chức năng, phối hợp xem xét lại quyết định này.
Đại diện Mercedes - Benz và Daewoo có cùng quan điểm khi lý giải tốc độ nội địa hóa chậm của các liên doanh. Mặc dù gần đây có đôi chút khởi sắc, nhưng thị trường ôtô Việt Nam còn quá nhỏ bé để có thể nuôi được một ngành công nghiệp đồ sộ như chế tạo ôtô. Ông Jung In Kim, Tổng Giám đốc Daewoo Việt Nam, phát biểu: "Đặc thù của ngành này là nhà sản xuất ôtô cần có chừng 10.000-20.000 vệ tinh cung cấp phụ tùng. Chúng tôi đã nỗ lực kêu gọi đầu tư vào Việt Nam nhưng thị trường không hấp dẫn nổi họ".
Đánh giá tác động của Quyết định 146, ông Kim cho rằng, vì những điều kiện khách quan từ thị trường, lộ trình xây dựng ngành công nghiệp ôtô như vậy là chưa hợp lý. Mặt khác, việc tăng thuế sẽ khiến các hãng phải cắt giảm sản xuất và nhập khẩu linh kiện, ảnh hưởng đến ngân sách Nhà nước. Ông đưa ra ví dụ: "Tài khóa này chúng tôi đang đóng vào ngân sách tổng cộng khoảng 13 triệu USD. Theo tính toán sơ bộ, sau khi thực hiện Quyết định 146, khoản này sẽ sút mất chừng 30-40%, tức là khoảng 8 triệu USD, và còn tiếp tục giảm nữa".
Ông Thomas K Rapp, Tổng Giám đốc Mercedes - Benz, nói: "Thị trường đã không phát triển như chúng ta mong đợi và thực trạng sau 10 năm chỉ bằng mức dự kiến sau 2 năm trong luận chứng xin đầu tư. Không có bên nào trong chúng ta hài lòng về kết quả này".
Các liên doanh cùng đưa ra đề nghị với các bộ Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Công nghiệp cùng VAMA xây dựng một lịch họp định kỳ nhằm định hướng phát triển và hợp tác xây dựng ngành công nghiệp ôtô Việt Nam. Họ cũng tha thiết đề nghị Chính phủ xem xét việc hoãn thi hành Quyết định 146.
Kết thúc cuộc họp, bà An hứa sẽ chuyển tất cả những kiến nghị của doanh nghiệp lên Bộ Tài chính và Chính phủ xem xét. Bà cũng hoan nghênh đề nghị của VAMA về các cuộc tiếp xúc giữa Hiệp hội này và các bộ ngành chức năng trong thời gian tới.
Xuân Thu - Bình Yên