Phán quyết của CITT sẽ hủy bỏ mọi biện pháp chống phá giá tạm thời mà Cơ quan hải quan và thuế vụ nước này (CCRA) áp đặt từ 4 tháng qua với mặt hàng giày xuất xứ từ Việt Nam. CCRA sẽ hoàn trả số tiền thuế tính theo mức rất cao mà các công ty nhập hàng từ Việt Nam phải nộp kể từ khi xảy ra vụ kiện: 72% với hàng của 6 doanh nghiệp bị điều tra, và 187% với hàng xuất khẩu của các công ty khác.
Theo ông Thư, kết quả phán quyết sẽ có hiệu lực không chỉ với những doanh nghiệp bị kiện mà với tất cả các doanh nghiệp xuất cùng mặt hàng sang Canada. Thuế nhập khẩu sẽ trở về mức bình thường như trước đây, khoảng 20%. Điều này sẽ tạo thế cạnh tranh vững chắc cho ngành da giày Việt Nam trên thị trường Canada.
Một chuyên gia trong ngành da giày nhận xét, Canada là thị trường mới, tỷ trọng hàng Việt Nam xuất sang đó nhỏ nên vụ kiện bán phá giá này không căng thẳng lắm. Tuy nhiên, qua đây, Việt Nam có thể rút ra nhiều kinh nghiệm để ứng phó tốt hơn với các tranh chấp tương tự, không chỉ với ngành hàng da giày.
Diễn biến vụ kiện
- Ngày 26/4/2002, CCRA bắt đầu điều tra theo đơn kiện của Hiệp hội các nhà sản xuất giày Canada (SMAC), về hàng xuất khẩu từ Macao, Hong Kong, Việt Nam. CCRA gửi 92 câu hỏi; hai bộ Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cùng các ngành liên quan đã phối hợp trả lời, gửi kèm gần 1.000 trang tài liệu về chính sách của Chính phủ, vai trò của cơ quan quản lý với hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp...
- Ngày 9/9/2002, CCRA ra quyết định sơ bộ cho rằng hàng xuất xứ từ Việt Nam được bán phá giá vào Canada, và ngay lập tức áp dụng biện pháp tạm thời, cộng thêm mức thuế chống phá giá rất cao (72 và 187%) vào hàng nhập khẩu từ Việt Nam.
- Cùng thời gian, lần lượt 2 đoàn công tác của CCRA tới Việt Nam làm việc với các doanh nghiệp bị kiện, và cơ quan quản lý liên quan. Sau quá trình điều tra trực tiếp, ngày 9/12/2002, CCRA kết luận và gửi tới CITT bộ hồ sơ thừa nhận, Chính phủ Việt Nam không độc quyền ngoại thương, không trợ cấp trong lĩnh vực sản xuất, xuất khẩu giày. Tuy nhiên, họ vẫn cho rằng Việt Nam bán phá giá, nên chỉ giảm mức thuế áp dụng từ 72% xuống trung bình 25,7%.
- Tại CITT, đại diện Hiệp hội da giày Việt Nam cùng các bộ ngành và Thương vụ Việt Nam đã tham gia phiên điều trần, trả lời các câu hỏi của CITT và luật sư biện hộ cho SMAC. Phía Việt Nam được những người tham dự, đại diện người tiêu dùng và các nhà nhập khẩu Canada ủng hộ. CITT đã ra phán quyết cuối cùng ngày 7/1/2003, bác bỏ đơn kiện của SMAC.
Nghĩa Nhân