Theo TS Ngô Trí Long, Viện phó Viện nghiên cứu giá cả (Bộ Tài chính), Mỹ và các nước châu Âu có nền kinh tế phát triển nên có sức ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế nói chung. Khi các nước này bị suy thoái sẽ có ảnh hưởng trực tiếp đến những nền kinh tế khác.
Năm 2009 được dự báo là nền kinh tế thế giới tiếp tục trên đà giảm sút, ngoài Mỹ, các quốc gia khác như Nhật, Pháp, Anh... cũng đang phải đối mặt với các nguy cơ tiềm ẩn về khả năng khủng hoảng tín dụng. Như vậy tác động của cuộc khủng hoảng này có thể lan rộng tới hầu hết các nước thuộc WTO.
Trao đổi với VnExpress.net bên lề buổi công bố báo cáo triển vọng kinh tế châu Á hôm 16/9, ông Putu M. Kamayana, Phó giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam, cho rằng, hiện vẫn có rất nhiều rủi ro phía trước, và cả thế giới cũng sẽ trải qua đợt suy giảm trong thời gian tới.
Theo đó, trong năm 2009, có khả năng kinh tế Mỹ tiếp tục trải qua những vấn đề tài chính nghiêm trọng và có ảnh hưởng lâu dài tới kinh tế nước này cũng như toàn thế giới. Việt Nam cũng sẽ không là ngoại lệ.
Các chuyên gia cho rằng, Việt Nam chưa mấy liên kết với kinh tế thế giới, nên sẽ không chịu nhiều ảnh hưởng của cơn bão tài chính tại Mỹ. Ảnh: Hoàng Hà |
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, tác động của cơn bão tài chính với Việt Nam sẽ không rõ nét. Theo ông Ngô Trí Long, Việt Nam gia nhập WTO mới được một năm, nên ít bị ảnh hưởng trực tiếp bởi cuộc suy thoái của các nền kinh tế lớn như Mỹ, Anh, Pháp, mà chỉ chịu tác động gián tiếp từ các nước khác.
Cùng quan điểm này, ông Lê Đắc Sơn - Tổng giám đốc Ngân hàng Thương mại cổ phần các doanh nghiệp ngoài quốc doanh (VP Bank) nhìn nhận, tại Việt Nam, ảnh hưởng chỉ ở mức gián tiếp, tức là kinh tế thế giới gặp khó khăn sẽ khiến cho các hoạt động sản xuất, sức tiêu thụ hàng hóa tại các nước lớn như Mỹ, châu Âu tăng chậm lại. Điều này có thể sẽ dẫn tới các hoạt động xuất khẩu của VN bị ảnh hưởng, lượng kiều hối về ít hơn.
"Tuy nhiên tôi cho rằng, độ ảnh hưởng không lớn vì VN mới gia nhập WTO, độ liên thông giữa kinh tế VN với thế giới mới ở mức sơ khai nên sự tác động trực tiếp khó xảy ra", ông Sơn nói.
Trong khi đó, Tiến sĩ Dương Hồng Phương, chuyên gia tài chính ngân hàng, cho rằng xu thế toàn cầu hóa, cùng với sự bùng nổ thông tin giúp các cá nhân trong nước nắm bắt nhanh chóng tin tức mới nhất từ thế giới. Vì vậy, cuộc khủng hoảng tài chính ở Mỹ ít nhiều tác động tới tâm lý cá nhân của các nhà đầu tư.
Bà Phương phân tích, Mỹ là một đầu tàu trong nền kinh tế thế giới. Bất cứ thay đổi nào trong chính sách kinh tế vĩ mô cũng như biến động trên thị trường tài chính, ngân hàng sẽ có tác động dây chuyền sang các nước khác. Tuy nhiên, tác động như thế nào, với mức độ bao nhiêu còn tùy thuộc vào chính sách của từng nước cũng như mức độ giao thương với Mỹ.
"Trên thực tế, bản thân các nền kinh tế đều rất khó khăn. Người ta nhìn đâu cũng thấy đen tối. Nên hễ có một tin xấu sẽ dễ bị hoảng loạn", bà Phương nói.
Song theo bà, cuộc khủng hoảng này sẽ không ảnh hưởng nhiều tới kinh tế vĩ mô của Việt Nam. Hệ thống ngân hàng Việt Nam đã dần đi vào ổn định sau những tháng khó khăn, và xét về tổng thể cũng không bị ảnh hưởng đáng kể bởi cuộc khủng hoảng ở Mỹ.
Hiện nay chưa ngân hàng nào của Việt Nam đem tiền ra đầu tư nước ngoài và ngược lại cũng không có ngân hàng nào của Mỹ nằm trong danh sách phá sản có chi nhánh hoạt động ở Việt Nam. Việt Nam chỉ tiếp nhận các khoản vốn đầu tư, các khoản này là cố định khó rút ngay và cũng không nhiều. Vì thế, theo ông Lê Đắc Sơn, sức khỏe của nền kinh tế và hệ thống ngân hàng VN phụ thuộc vào chính nội tại nền kinh tế. "Thời gian qua, Chính phủ đã áp dụng một loạt các biện pháp để nền kinh tế VN tiếp tục vận hành đúng", ông Sơn nói.
Theo các chuyên gia, thời điểm giới tài chính thế giới lâm vào khủng hoảng cũng là lúc trong nước cần xốc lại hoạt động và ổn định tâm lý của nhà đầu tư. Ông Ayumi Konishi, Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam, cho rằng, tâm lý của người dân có thể còn quan trọng hơn một cuộc khủng hoảng thực sự. "Điều cần tránh cho hệ thống tài chính là sự hoảng loạn của người dân trước các diễn biến kinh tế", ông Konishi nhấn mạnh.
Để dẫn chứng cho điều này, đại diện ADB nhắc lại những cơn sốt nóng lương thực và tỷ giá trong nửa đầu năm nay. Theo ông, trong thời điểm kinh tế biến động, ngay cả các doanh nghiệp cũng có tâm lý tích trữ, đầu cơ. Tuy nhiên, ngay sau khi Việt Nam công bố dự trữ ngoại hối, cơn sốt đôla trên thị trường đã dịu lại.
Còn theo ông Putu M. Kamayana, đây chính là lúc Việt Nam cải thiện năng lực quản lý, chính sách, cơ sở hạ tầng cũng như nhân lực để chuẩn bị cơ sở sự tăng trưởng về sau.
Ông Kamayana phân tích, sự tăng trưởng mạnh mẽ của các nền kinh tế mới nổi tại châu Á cùng với chính sách tiền tệ lỏng lẻo đã góp phần tạo ra tổng cầu lớn, khiến lạm phát gia tăng trong những năm qua. "Nếu chần chừ trong việc giải quyết các khó khăn và không mạnh dạn thắt chặt tiền tệ và tín dụng, những khó khăn sẽ càng gia tăng vào những năm sau", ông Kamayana nhận định. Cũng theo ông, căn bản của các quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam, khá mạnh, nên có thể chịu đựng và khắc phục tình trạng thắt chặt tín dụng.
Trong khi đó, bà Dương Hồng Phương cho rằng, Mỹ đang tỏ rõ quyết tâm cứu vãn nền kinh tế, thể hiện ở động thái mạnh tay bơm hàng chục tỷ đôla cứu những nhà cho vay thế chấp, ngân hàng và công ty bảo hiểm hàng đầu đang gặp khó khăn về thanh khoản. Động thái này sẽ dần củng cố niềm tin trong dân chúng. "Không thể kỳ vọng nó phát huy hiệu quả trong vòng ngày một ngày hai. Song đó là động thái mạnh tay giúp dân chúng tin rằng họ vẫn có chỗ dựa vững chắc", bà Phương nói.
Cũng theo bà, chứng khoán là một thước đo của nền kinh tế, song không thể căn cứ vào nó để đánh giá toàn bộ nền kinh tế cũng như lòng tin của đại bộ phận dân chúng.
Nhóm phóng viên