Một quan chức Vụ pháp chế (Bộ Công an) khẳng định, về nguyên tắc, nếu đã là xe quá tải thì không có chuyện cấp giấy phép lưu hành đặc biệt, kể cả trường hợp xe chuyển container. Nếu xe chở hàng vượt quá trọng tải cho phép cũng phải dỡ hàng ra. Việc cấp phép cho xe quá tải đang tạo kẽ hở cho cả cơ quan cấp phép, chủ xe và lực lượng kiểm tra giao thông. |
Ông T, Giám đốc một công ty vận tải cho biết, xe chở container của đơn vị ông mặc dù đã được Cục Đăng kiểm VN xác nhận trong Giấy kiểm định an toàn kỹ thuật là có khả năng chở tối đa 35 tấn hàng. Nhưng để xe chạy được trên các tuyến đường từ cảng Hải Phòng về Hà Nội, cứ 3 tháng một lần ông sẽ phải lên Khu quản lý đường bộ II (Cục đường bộ Việt Nam) xin cấp Giấy phép lưu hành đặc biệt cho xe quá tải, quá khổ chạy trên đường giao thông công cộng. Khi làm thủ tục xin loại giấy đặc biệt này, phải bao gồm đơn xin phép, giấy chứng nhận của Cục đăng kiểm VN và giấy phép lưu hành xe. Nhưng trọng tải thiết kế mà Cục đăng kiểm VN xác nhận bao giờ cũng bị Khu quản lý đường bộ lờ đi. Đáng lẽ xe container của công ty ông T. có thể chở được 35 tấn hàng, nhưng Khu quản lý chỉ cho phép tổng trọng tải cả xe lẫn hàng cao nhất là 28 tấn. Tức là nếu trừ trọng lượng của xe và moóc (khoảng 12 tấn), xe chỉ được phép chở một container hàng nặng 16 tấn.
Khi chạy trên đường, cơ quan kiểm soát giao thông sẽ dựa vào Giấy phép lưu hành đặc biệt của lái xe và ra quyết định có phạt hay không. Theo ông T., nếu dựa vào giấy phép này thì hầu hết những xe chở container của các công ty vận tải hiện nay hễ bị kiểm tra đều vi phạm và bị cho là chở hàng quá trọng tải cho phép. Bởi vì tiêu chuẩn hiện nay, một container 20 feet có trọng tải tối đa 28,19 tấn, chưa kể 2,3 tấn vỏ container (tức là vượt 28 tấn). Đây cũng chính là lý do, từ ngày 4/4, khi cơ quan công an kiểm tra chặt và phạt theo Nghị định 15/CP, nhiều công ty vận tải đã ngừng nhận vận chuyển container từ cảng Hải Phòng về Hà Nội và ngược lại. "Mỗi chuyến đi chúng tôi chỉ được nhận từ chủ hàng 1 triệu đến 1,5 triệu đồng, nhưng nếu cảnh sát kiểm tra sẽ bị phạt 5 trăm ngàn - 1 triệu đồng. Như vậy coi như chẳng được lợi gì" - ông T than thở.
Đề cập tới vấn đề giấy phép lưu hành đặc biệt, trong cuộc trao đổi sáng nay với VnExpress, ông Nguyễn Văn Bê, Phó giám đốc Khu quản lý đường bộ II cho biết, hiện nay mỗi tuyến đường có khả năng chịu tải khác nhau. Để đảm bảo sự an toàn giao thông trên mỗi tuyến, xe ôtô phải xin phép cơ quan quản lý đường bộ. Chẳng hạn tuyến đi từ Hà Nội đến Hải Phòng chịu tải 30 tấn, nhưng từ Hà Nội đi Tuyên Quang chỉ chịu được 25 tấn. Nếu xe chở hàng 30 tấn đi tới Tuyên Quang thì có thể làm gãy cầu, hỏng đường... Riêng trên tuyến đường quốc lộ 5 Hà Nội - Hải Phòng, việc cấp phép nói trên cho doanh nghiệp không phải do Khu quản lý hẹp hòi, mà là làm theo đúng các quy định hiện hành.
Bộ Giao thông Vận tải ngay từ năm 2001 đã quy định, tuyến đường này chỉ được chở hàng tối đa 30 tấn. Vì vậy, giấy phép lưu hành đặc biệt sẽ nằm trong hạn định này. Theo ông Bê, nếu các doanh nghiệp vận tải muốn chở được container vượt trên 30 tấn thì Bộ Giao thông phải có văn bản khác, quy định rõ để cơ quan cấp dưới như Khu quản lý đường bộ thừa hành. Chẳng hạn, đường đã được nâng cấp tải trọng, hệ thống cầu cống đảm bảo theo tải trọng H30 (như quốc lộ 5), thì với ôtô chở container cứ mỗi trục được chở 10 tấn, 5 trục thì là 50 tấn. Và như vậy thì nhiều container sẽ được phép chở vượt quá 30 tấn. Ông Bê cũng cho hay, cho đến lúc này ông vẫn chưa biết nội dung công văn Bộ Giao thông Vận tải gửi Bộ Công an. Nhưng theo ông thì cơ quan kiểm tra khi thấy xe chở quá trọng tải cho phép được ghi trong giấy phép lưu hành đặc biệt thì bị xem là chở quá tải.
Trong văn bản mà Bộ Giao thông gửi cho Bộ Công an chiều qua đã nêu rõ, khi xe chở hàng mà trọng lượng hàng trên xe bao gồm cả trọng lượng bao bì vượt quá trọng tải cho phép được ghi trong giấy chứng nhận kiểm định thì coi như vi phạm quy định Nghị định 15. Nếu hiểu theo cách này thì việc kiểm tra xe ôtô có vượt quá trọng tải hay không sẽ dựa trên giấy chứng nhận của Cục đăng kiểm, chứ không phải dựa trên giấy phép lưu hành đặc biệt của Khu quản lý đường bộ II. Và nếu đúng như vậy thì việc xin giấy phép lưu hành đặc biệt đối với xe chở container se là... thừa.
Hiện Cục cảnh sát giao thông đường bộ (Bộ Công an) vẫn chưa có ý kiến gì về công văn giải thích của Bộ Giao thông vận tải.
Đây là lần đầu tiên hai cơ quan giao thông và công an có sự trao đi đổi lại về khái niệm quy định thế nào là xe vượt quá tải trọng, mặc dù việc xử lý vi phạm đã được tiến hành trong nhiều năm qua.
Bình Yên